CNQP&KT - Những năm qua, Nhà máy Z176 (thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng) đã tích cực ứng dụng khoa học - công nghệ hiện đại, nhất là công nghệ 4.0 trong sản xuất và nghiên cứu sản phẩm, đạt hiệu quả thiết thực và hứa hẹn nhiều triển vọng mới.

KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ LÀ THEN CHỐT

Theo Trung tá Hoàng Xuân Dương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên 76 (tên doanh nghiệp của Nhà máy Z176): Là một trong số các doanh nghiệp quốc phòng nòng cốt, Z176 có nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm quốc phòng, như: khí tài, mô hình ngụy trang, nghi trang… và các mặt hàng kinh tế xuất khẩu. Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, chỉ huy Nhà máy xác định tập trung mọi nguồn lực, trong đó, công tác khoa học - công nghệ (KHCN) đóng vai trò then chốt. Từ chủ trương đó, trong các văn bản, nghị quyết lãnh đạo của Đảng ủy Nhà máy đều đề cập đến công tác KHCN, đặc biệt là Nghị quyết chuyên đề về lãnh đạo công tác KHCN đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Nhà máy định hướng nghiên cứu và ứng dụng những công nghệ mới, hiện đại, lưỡng dụng; đẩy mạnh phát triển "công nghệ xanh" thân thiện với môi trường theo xu hướng của thế giới. "Khi các đối tác lớn của Nhà máy liên tục đặt ra những "đề bài" sản phẩm ngày càng hóc búa, chúng tôi phải nhanh chóng đưa ra đáp án chính xác. Và công nghệ mới, hiện đại chính là "chìa khóa vạn năng" mở ra câu trả lời!" - Trung tá Hoàng Xuân Dương khẳng định.

Chia sẻ sâu hơn về công tác KHCN ở Z176, Đại tá Vũ Quý Hoài, Phó giám đốc Nhà máy, nhấn mạnh: "Công tác KHCN nói chung và ứng dụng công nghệ mới, hiện đại trong sản xuất, nghiên cứu phát triển sản phẩm nói riêng đã được Nhà máy triển khai với nền tảng và bước đi vững vàng". Theo đó, nền tảng là sự quan tâm đầu tư chiều sâu về máy móc, trang - thiết bị, dây chuyền công nghệ mới. Hơn nữa, qua nhiều năm làm việc với các đối tác lớn trên thế giới, như: Tập đoàn IKEA (Thụy Điển), Decathlon (Pháp), Nhà máy đã triển khai từ sớm các hệ thống quản trị hiện đại, như: Hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP); Đề án sản xuất tinh gọn (LEAN); Chương trình 5S; Hệ thống an ninh chuỗi cung ứng C-TPAT; Hệ thống trách nhiệm xã hội đáp ứng tiêu chuẩn ISO 14001:2015, IWAY, QWAY, HRP… Nhờ vậy, người lao động nói chung, đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật - công nghệ nói riêng có môi trường làm việc chính quy, chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế; được đào tạo, tiếp thu nhiều kinh nghiệm quý…

Vẫn theo Đại tá Vũ Quý Hoài, dây chuyền công nghệ của Z176 có mức độ hiện đại chưa đồng đều, nên nhiều năm qua, Nhà máy đã phát huy tối đa tính lưỡng dụng của dây chuyền để phục vụ sản xuất quốc phòng và kinh tế. Hơn nữa, Z176 là đơn vị duy nhất được đầu tư dây chuyền sản xuất các sản phẩm khí tài ngụy trang, nghi trang cho Quân đội, Nhà máy xác định, tuy tỷ trọng chưa nhiều so với sản phẩm kinh tế xuất khẩu nhưng sản xuất quốc phòng luôn là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Bởi vậy, đội ngũ cán bộ kỹ thuật - công nghệ luôn tích cực, chủ động tìm tòi, nghiên cứu những công nghệ mới trong lĩnh vực này để tích hợp trong sản phẩm, như: chống trinh sát quang học, trang bị thêm radar; hồng ngoại gần… Cùng với đó, Z176 tiếp tục đẩy mạnh tự động hóa và ứng dụng nhiều công nghệ mới trong sản xuất, nghiên cứu phát triển sản phẩm. Cụ thể, trong khâu thiết kế, Nhà máy sử dụng các phần mềm hiện đại như Optitex, khai thác hiệu quả tính năng vẽ 3D, mô phỏng sản phẩm hoàn thiện và điều chỉnh thiết kế theo nhu cầu của khách hàng... Còn đối với sản xuất, công nghệ dán được ứng dụng hiệu quả, dần thay thế cho các thao tác và kỹ thuật may thủ công; giảm lao động trực tiếp, nâng cao chất lượng, hình thức, mẫu mã sản phẩm, tăng năng suất gấp 80 lần so với trước đây.

"Một điểm nổi bật trong thời gian qua là, chúng tôi đã tích cực thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ 4.0 trong công tác quản lý, điều hành, sản xuất; nhất là công nghệ Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data)" - Đại tá Vũ Quý Hoài chia sẻ thêm. Theo đó, từ Ban giám đốc đến đội ngũ cán bộ kỹ thuật đều sử dụng thành thạo công nghệ trí tuệ nhân tạo để làm việc, đàm phán, trao đổi với đối tác nước ngoài. Nhờ công nghệ Internet vạn vật và Dữ liệu lớn, cơ sở dữ liệu của Z176 cũng được số hóa một cách toàn diện, như: cập nhật thông tin về các loại vật tư, nguyên liệu (gồm: ký hiệu, số lô, ngày sản xuất, nhập hàng, đơn vị cung cấp…); quản lý sản phẩm theo mã QR (QR Code)… Nhà máy cũng trang bị hệ thống báo hiệu năng máy tại các phân xưởng, giúp các phòng, ban chức năng và đơn vị liên quan nắm bắt kịp thời thông tin chi tiết về từng sản phẩm ở từng thời điểm trong quy trình sản xuất theo thời gian thực; kiểm soát được tỷ lệ sản phẩm hỏng, lỗi, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm...

HIỆU QUẢ THIẾT THỰC

Trao đổi với Thiếu tá Nguyễn Thị Thu Huyền, Phó trưởng phòng Kế hoạch - Kinh doanh, Trưởng ban Nghiên cứu phát triển sản phẩm, chúng tôi được biết, thời gian qua, Nhà máy Z176 đã ứng dụng nhiều công nghệ mới trong triển khai một số nhiệm vụ quốc phòng quan trọng, như: nghiên cứu thiết kế, chế tạo thuyền chở quân CQ-09; áo ngụy trang ảnh nhiệt; áo trang bị STV-SPL.K23... Theo đó, đối với sản phẩm thuyền chở quân CQ-09, trên cơ sở các mẫu của nước ngoài, nhóm nghiên cứu của Nhà máy đã tập trung phân tích keo dán và một số công nghệ mới để tạo được mối dán có độ bền nhiệt cao, khắc phục những hạn chế của công nghệ cũ. Qua nhiều lần thử nghiệm, sử dụng công nghệ dán nhiệt để chế tạo thuyền CQ-09; với các trang - thiết bị hiện đại, như: máy dán đa năng W08, máy cắt dưỡng mẫu và nhiều thiết bị kiểm tra chất lượng tiên tiến… Đến nay, Nhà máy đã làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo thuyền CQ-09, đáp ứng yêu cầu huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của bộ đội. Thuyền CQ-09 cũng được sử dụng để cứu hộ, cứu nạn trên sông, hồ, ven biển hoặc đổ bộ lên đảo, đất liền khi thuyền lớn không cập được bờ. Nhà máy đủ năng lực sản xuất loạt sản phẩm hữu ích này.

Còn bộ quần áo ngụy trang ảnh nhiệt được Nhà máy nghiên cứu chế tạo xuất phát từ thực tiễn tác chiến hiện đại, các thiết bị trinh sát ngụy trang ảnh nhiệt của đối phương dễ dàng phát hiện ra người và phương tiện chiến đấu khi có sự chênh lệch nhiệt độ so với môi trường. Qua nghiên cứu ứng dụng lĩnh vực điện tử, radar, Z176 đã sản xuất thành công bộ quần áo ngụy trang ảnh nhiệt, giúp giảm thiểu khả năng bị trinh sát đối phương phát hiện… Và ngay trong đầu tháng 11/2023, Nhà máy đã nghiệm thu thành công sản phẩm áo trang bị STV-SPL.K23. Đây là nhiệm vụ cấp Bộ Quốc phòng về nghiên cứu thiết kế, chế tạo áo ngụy trang tích hợp phục vụ bộ đội huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Nhóm nghiên cứu của Nhà máy đã ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại trong thiết kế, sử dụng vật liệu mới, nhờ đó, tích hợp được nhiều tính năng trong chiếc áo và giúp bộ đội dễ dàng mang mặc, cơ động trong huấn luyện.

Để hiểu rõ hơn về thực tế sản xuất của Nhà máy Z176, chúng tôi đã xuống tham quan một số phân xưởng. Ở Phân xưởng Dệt (A2), Thượng tá Lê Quang Trung, Quản đốc Phân xưởng giới thiệu: Với nhiệm vụ sản xuất sản phẩm đầu vào cho hầu hết các xưởng khác của Nhà máy, Phân xưởng được quan tâm đầu tư nhiều máy móc, thiết bị dệt hiện đại, thân thiện với môi trường. Trong đó, hệ thống báo hiệu năng máy giúp chỉ huy phân xưởng nắm chắc thực tế sản xuất, nếu có "biến", sẽ kịp thời tìm ra nguyên nhân, tháo gỡ và điều chỉnh hợp lý. Chị Nguyễn Thị Thu, công nhân Tổ dệt 56, Phân xưởng A2, tâm sự: "Các dây chuyền, thiết bị, máy móc hiện đại đều dễ vận hành, sử dụng, giúp tăng năng suất lao động, cải thiện đáng kể thu nhập của người lao động".

Còn tại Phân xưởng A7, tổ trưởng sản xuất Cao Mạnh Tiến giới thiệu về máy dán nhiệt siêu âm hiện đại bậc nhất của Z176. Máy sử dụng công nghệ dán siêu âm, tích hợp các công đoạn sản xuất một chiếc túi siêu thị gần như hoàn chỉnh, từ vào phôi, cắt các cạnh bên, đáy túi rồi ráp nối lại với nhau, với công suất lên tới 51.000 túi/ngày. "Công nghệ dán mới có nhiều ưu điểm hơn hẳn so với kỹ thuật may thủ công, đường dán chắc chắn, sắc nét và đẹp hơn. Chiếc túi chắc đến nỗi có thể "xách" được một người lớn mà không sợ bị rách hay bục đường dán đấy chị ạ!" - anh Tiến nói vui với tôi. Được biết, máy dán nhiệt siêu âm đang tiếp tục được nghiên cứu cải tiến, tích hợp thêm bước dán quai túi để có thể sản xuất ra những chiếc túi siêu thị hoàn chỉnh “từ A đến Z” trong thời gian tới.

Có thể thấy rằng, việc ứng dụng những công nghệ mới, hiện đại, lưỡng dụng trong sản xuất, nghiên cứu sản phẩm mới ở Nhà máy Z176 đã thu được kết quả thiết thực. Nhà máy hoàn thành nhiều nhiệm vụ quan trọng, như: sản xuất lưới ngụy trang, các mô hình nghi binh, nghi trang, nhóm hàng trang cụ, túi vỏ liều và túi bảo quản cho các loại đạn... Đồng thời, tiếp tục khẳng định uy tín với các sản phẩm kinh tế xuất khẩu. Tính riêng năm 2022, Nhà máy xuất khẩu được 93,8 triệu sản phẩm các loại, trong đó sản lượng và giá trị đơn hàng Decathlon tăng gấp 3 lần so với năm 2021; được Tập đoàn Decathlon xếp hạng là nhà cung cấp chiến lược; được chủ động phát triển sản phẩm mới cho Tập đoàn IKEA… Trong 9 tháng năm 2023, Nhà máy đạt doanh thu hơn 2.400 tỷ đồng, bằng 108% so với cùng kỳ năm 2022; thu nhập bình quân người lao động đạt gần 13,5 triệu đồng/người/tháng.

"Trong "thế giới phẳng" hiện nay, các doanh nghiệp đều bình đẳng khi tiếp cận những phương thức, cách làm mới; song bên nào mạnh dạn đổi mới, ứng dụng hiệu quả khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ 4.0, sẽ có lợi thế lớn trong cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường".

         (Trung tá Hoàng Xuân Dương, Bí thư Đảng ủy Nhà máy Z176)

Chia sẻ thêm về những định hướng trong công tác KHCN của Nhà máy Z176 thời gian tới, Trung tá Hoàng Xuân Dương nhấn mạnh, trong “thế giới phẳng” hiện nay, các doanh nghiệp đều bình đẳng khi tiếp cận những phương thức, cách làm mới; song bên nào mạnh dạn đổi mới, ứng dụng hiệu quả KHCN, nhất là công nghệ 4.0, sẽ có lợi thế lớn trong cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường. Do đó, Nhà máy sẽ tiếp tục triển khai nghiên cứu KHCN đồng bộ, trọng tâm; đầu tư dây chuyền công nghệ mới trong sản xuất sản phẩm ngụy trang, mô hình nghi binh, nghi trang, dây chuyền sản xuất sơn ngụy trang công nghệ cao… Đặc biệt, nâng cao năng lực quản trị, hoàn thành ứng dụng phần mềm ERP tiến tới thực hiện chuyển đổi số doanh nghiệp...

Lĩnh vực KHCN luôn phát triển nhanh chóng với những bước tiến vượt bậc. Với những mục tiêu cụ thể và giải pháp phù hợp, tin tưởng rằng, Nhà máy Z176 sẽ tiếp tục ứng dụng hiệu quả thành tựu KHCN mới phục vụ sản xuất; khẳng định uy tín và thương hiệu trên thị trường.

Bài và ảnh: CHI ANH