Sau thời điểm hợp nhất, Nhà máy Z199 gồm 2 xí nghiệp là Xí nghiệp Điện - Điện tử 91 (Xí nghiệp 91) và Xí nghiệp Quang điện 23 (Xí nghiệp 23), có nhiệm vụ: nghiên cứu, chế thử, sản xuất các loại khí tài quan sát, ngắm bắn ngày, đêm; khí tài quan sát đo đạc và sản xuất các sản phẩm kinh tế trong các lĩnh vực điện - điện tử, quang điện tử; máy điện tĩnh, máy điện quay... Quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, Nhà máy đã phát huy hiệu quả kết hợp sản xuất quốc phòng với phát triển kinh tế, kinh tế với quốc phòng; tham gia sản xuất nhiều mặt hàng kinh tế có thương hiệu mạnh, chất lượng cao và các loại khí tài quang học, quan sát và ngắm bắn, góp phần vào sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Một số sản phẩm kính ngắm quang học do Xí nghiệp 23 (Nhà máy Z199) sản xuất.  Ảnh: TRẦN HOÀNG

Trong quá trình xây dựng và phát triển 20 năm qua, phần lớn thời gian Nhà máy được giao nhiệm vụ sản xuất và ngân sách quốc phòng ít hoặc giao muộn, sản phẩm kinh tế chịu sự cạnh tranh gay gắt trong cơ chế thị trường... Nhưng nhờ có chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo điều hành kịp thời, đúng đắn, nhạy bén, sáng tạo, Nhà máy đã từng bước phát triển vững chắc, vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng, kinh tế. Các sản phẩm quốc phòng như: khí tài quang học quan sát và ngắm bắn ngày, đêm do Nhà máy sản xuất có chất lượng cao, mẫu mã đẹp, tương đương với sản phẩm nhập ngoại, đáp ứng tốt yêu cầu huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu của Quân đội. Sản phẩm kinh tế mang thương hiệu “PEC - Điện cơ 91 - Bộ Quốc phòng” là thương hiệu mạnh, đã khẳng định được năng lực cạnh tranh, có thị phần vững chắc trên thị trường, được đông đảo người dân tín nhiệm, tin dùng. Tiêu biểu là quạt điện với sự đa dạng về chủng loại, độ bền cao, mẫu mã đẹp, nhiều năm liền được bình chọn “Hàng Việt Nam chất lượng cao”, “Thương hiệu nổi tiếng quốc gia”, “Tốp 50 nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam”, “Sản phẩm công nghiệp chủ lực của thành phố Hà Nội”, “Hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích”, thương hiệu vàng Thăng Long lần thứ nhất; nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam (top 50); sản phẩm thân thiện với môi trường năm 2014; hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích; nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam - Nhãn hiệu cạnh tranh (2017-2018)... Đặc biệt trong giai đoạn từ 2015 trở lại đây, hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhà máy liên tục phát triển năm sau cao hơn năm trước (tăng trưởng bình quân trên 8%/năm); năm 2019 doanh thu dự kiến đạt trên 608 tỷ đồng, tăng 38% so với năm 2015; việc làm, đời sống người lao động ổn định và không ngừng được nâng cao.

Sản phẩm quạt điện do Nhà máy Z199 sản xuất đã chiếm lĩnh được thị trường trong nước và xuất khẩu. Ảnh: HỒNG HẠNH

Để có được kết quả đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Nhà máy các thời kỳ đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Tại thời điểm thành lập năm 1999, Xí nghiệp 23 đang trong tình trạng khó khăn do sản xuất hàng quốc phòng chiếm tỷ trọng rất thấp, sản phẩm kinh tế không có khả năng cạnh tranh… dẫn tới nợ đọng lớn, người lao động thiếu việc làm, đời sống khó khăn kéo dài. Trước tình hình đó, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị đã quán triệt sâu sắc và vận dụng linh hoạt quan điểm của Đảng về kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng. Từ thực tế sản xuất, mặt hàng kinh tế đang phát triển rất mạnh, nhu cầu thị trường lớn, Ban Giám đốc Nhà máy đã tập trung chỉ đạo việc điều phối kế hoạch sản xuất, tạo việc làm từ sản xuất quạt điện cho Xí nghiệp 23. Nhiều đoàn cán bộ, công nhân kỹ thuật lành nghề, cùng với tài chính và các trang thiết bị, máy móc đã được Nhà máy triển khai giúp tạo việc làm ổn định và từng bước nâng cao thu nhập cho cán bộ, công nhân viên Xí nghiệp 23, giúp họ phấn khởi, yên tâm công tác, gắn bó xây dựng Nhà máy phát triển.

Bên cạnh nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, Nhà máy đã luôn chú trọng nghiên cứu phát triển và tiến tới làm chủ nhiều sản phẩm quốc phòng mới, nhất là các sản phẩm đáp ứng yêu cầu tác chiến của Quân đội trong đêm tối. Nhà máy đã nghiên cứu, phát triển được trên 12 loại khí tài quan sát, ngắm bắn đêm trang bị cho sư đoàn bộ binh và 3 loại kính đêm cho Binh chủng Tăng -Thiết giáp. Trong đó, một số sản phẩm tiêu biểu như: Kính quan sát đêm biển đảo (được tặng giải Nhất Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam - VIFOTEC); kính ngắm đêm cho một số loại súng; ống nhòm đêm… Bên cạnh đó, Nhà máy đã ứng dụng nhiều công nghệ mới để nâng cao chất lượng sản phẩm, như: công nghệ mạ Niken; lựa chọn các loại sơn chịu được va đập, sương muối, hóa chất thay thế cho sơn cũ; sử dụng các loại sơn lót cho từng vật liệu cụ thể; nâng cao chất lượng môi trường lắp ráp; sử dụng keo YT-34 định vị các vị trí có lăng kính quang học; thay đổi vật tư làm bệ kính vạch khắc để đảm bảo tính đàn hồi của nhíp giữ lăng kính; phối hợp với Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga (Bộ Quốc phòng) và Viện Công nghệ (Tổng cục CNQP) nghiên cứu thử nghiệm chất chống mốc kính quang học, sửa đổi thiết kế để nâng độ kín của khí tài lên 0,3at (đang tiếp tục nghiên cứu nâng độ kín lên 0,6at). Do đó, chất lượng sản phẩm quốc phòng ngày càng được nâng lên, hình thức mẫu mã đẹp hơn, được các đơn vị sử dụng đánh giá cao.

Công nhân Nhà máy Z199 sản xuất động cơ các loại quạt điện. Ảnh: CTV

Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, Nhà máy cũng là đơn vị tiêu biểu của Tổng cục CNQP và Bộ Quốc phòng trong phát triển sản xuất kinh tế. Với chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp, cùng với việc đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, Nhà máy đã không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng, giảm giá thành, tạo sức cạnh tranh, giữ vững thị phần truyền thống và từng bước mở rộng thị trường mới. Nhà máy đã tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại của Quân đội do Bộ Quốc phòng tổ chức tại nhiều nước như: Nam Phi, Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan, Cuba... Các sản phẩm quạt điện mang thương hiệu “PEC - Điện cơ 91 - Bộ Quốc phòng” của Nhà máy, đã trở thành sản phẩm có sức cạnh tranh cao trên thị trường trong nước, từng bước tham gia xuất khẩu, góp phần tham gia có hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Sản phẩm quạt điện của Nhà máy được tiêu thụ tại khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước và xuất khẩu sang một số nước châu Mỹ La tinh, Đông Nam Á (riêng Cuba xuất khẩu từ năm 2004). Bên cạnh việc giữ vững chất lượng các sản phẩm truyền thống, Nhà máy còn chú trọng phát triển thêm một số sản phẩm mới phục vụ nhu cầu thị trường. Hiện nay, Nhà máy đã nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công “Quạt điện trần xoay” có công năng phù hợp với đặc thù doanh trại quân đội, được nhiều đơn vị sử dụng đánh giá cao về chất lượng, mẫu mã sản phẩm. Ngoài ra, Nhà máy tiếp tục nghiên cứu, sản xuất, đưa ra thị trường nhiều chủng loại quạt phù hợp với thị hiếu và xu hướng tiêu dùng, như: “Quạt đảo trần điều khiển từ xa”, “Quạt đứng điều khiển từ xa chất lượng cao”, “Quạt trần điều khiển từ xa 3 cánh, 5 cánh”... với kiểu dáng đẹp, chất lượng tốt, giá cả cạnh tranh. Nhờ vậy, Nhà máy đã có bước phát triển mới, ngày càng thu hút được nhiều khách hàng hơn.

Có thể nói, thành công lớn nhất của Nhà máy trong 20 năm qua là đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn đầu tư đúng hướng cho phát triển sản phẩm bằng việc đổi mới các trang, thiết bị máy móc, với các dây chuyền hiện đại, đảm bảo năng suất cao, chất lượng tốt, giá cả cạnh tranh. Đồng thời, thực hiện phương châm đi tắt đón đầu; lấy khoa học kỹ thuật là then chốt, làm động lực thúc đẩy quá trình sản xuất, kinh doanh, tạo sự bứt phá trên cả 3 lĩnh vực: năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế.

Cùng với thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm, Đảng uỷ, chỉ huy Nhà máy luôn coi trọng thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng và các phong trào thi đua; chấp hành nghiêm chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; giữ gìn đoàn kết, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ huy, trong toàn Đảng bộ và đơn vị. Đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự là hạt nhân lãnh đạo trên mọi mặt công tác cũng như đời sống. Bên cạnh đó, Nhà máy luôn đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách; thường xuyên coi trọng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần; quan tâm cải thiện môi trường, điều kiện làm việc cho người lao động. Thực hiện tốt công tác dân vận, giữ vững mối quan hệ với cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, nhân dân địa phương nơi đóng quân. Phối hợp với chính quyền, công an và các đơn vị đóng quân trên địa bàn tham gia phòng, chống các tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong đơn vị và khu vực đóng quân, được UBND quận Bắc Từ Liêm (TP. Hà Nội), thị xã Phúc Yên (tỉnh Vĩnh Phúc) khen thưởng.

Với những thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ, Nhà máy đã được Đảng, Nhà nước, Quân đội tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba (2009), hạng Nhì (2014); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2012), của Bộ Quốc phòng (2010; 2014; 2016) và của UBND thành phố Hà Nội (2019); Cờ thi đua của Bộ Quốc phòng (2017), của Tổng cục CNQP (2013; 2015; 2018). Các Xí nghiệp thành viên (23 và 91) đều được tặng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì và nhiều phần thưởng cao quý khác. Nhà máy có hàng trăm lượt cán bộ, sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng được Đảng, Nhà nước, Quân đội tặng nhiều phần thưởng cao quý. Đảng bộ Nhà máy 5 năm liên tục đạt trong sạch vững mạnh. Các tổ chức quần chúng 5 năm liên tục đạt vững mạnh xuất sắc. Đặc biệt, trong 5 năm gần đây, Nhà máy có sự bứt phá, đạt được nhiều thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ sản xuất quốc phòng và kinh tế, được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.

Trong thời gian tới, phát huy truyền thống 20 năm xây dựng và phát triển, cán bộ, công nhân, viên chức quốc phòng, người lao động Nhà máy tiếp tục đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao và các mục tiêu đã đề ra, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, các tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc. Trong đó, trọng tâm là khai thác có hiệu quả các dây chuyền dự án được đầu tư. Xây dựng Nhà máy trở thành đơn vị sản xuất khí tài quang học hàng đầu khu vực. Đồng thời, chú trọng bảo vệ, phát triển thương hiệu sản phẩm kinh tế “PEC -Điện cơ 91 - Bộ Quốc phòng”. Nhà máy phấn đấu đến năm 2025 doanh thu đạt trên 1.000 tỷ đồng, thu nhập bình quân từ 13,5-15 triệu đồng/người/tháng, hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước. Từng bước quan tâm cải thiện môi trường, điều kiện làm việc; chăm lo tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.

Đại tá TRẦN VĂN HÒA

Giám đốc Nhà máy Z199