CNQP&KT - Lâu nay, thương mại quân sự và kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp là hai thế mạnh của Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp quốc phòng (GAET).

Trong lộ trình mới, GAET đang xây dựng cho mình một chiến lược phát triển với phương châm "phát huy thế mạnh sẵn có, thúc đẩy phát triển các lĩnh vực tiềm năng phục vụ quốc phòng và kinh tế", trong đó có một lĩnh vực rất đặc biệt: Rà phá bom mìn, vật nổ, góp phần hồi sinh những "vùng đất chết".

NHỮNG NGƯỜI LÀM “NHIỆM VỤ ĐẶC BIỆT”!

Một ngày cuối tháng 2/2020, trời Hòa Lạc (Hà Nội) bỗng hửng nắng sau cả tháng trời u ám, rét mướt. Địa điểm mà chúng tôi tìm đến có hồ nước, bãi cỏ, cây xanh của một đơn vị Quân đội - nơi những người lính GAET đang huấn luyện các kỹ năng để thực hiện “nhiệm vụ đặc biệt”: rà phá bom mìn, vật nổ. Sau vài khúc cua, xe dừng lại trước bãi cỏ rộng, xanh mướt. Trước mắt chúng tôi là những nhà bạt dã chiến, bên trong trưng bày rất nhiều loại hồ sơ, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ công tác rà phá bom mìn, vật nổ. Phía xa, những người lính mặc quân phục dã chiến với lỉnh kỉnh các trang - thiết bị đã hàng ngũ chỉnh tề đợi lệnh...

Đại tá Phạm Anh Tú, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty GAET, người trực tiếp chỉ đạo lực lượng thực hiện “nhiệm vụ đặc biệt”, giải thích với chúng tôi: “Hôm nay, đại diện các cơ quan liên ngành, gồm: Binh chủng Công binh, Cục Tác chiến (Bộ Tổng tham mưu), Cục Kinh tế (Bộ Quốc phòng), tiến hành kiểm tra toàn diện năng lực tư vấn, khảo sát, dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ của GAET, trọng tâm là các chứng chỉ pháp lý về nhân lực, hồ sơ các dự án đã thực hiện, các hợp đồng kinh tế, máy móc, thiết bị chuyên dùng. Cùng với đó, đoàn cũng sẽ kiểm tra thực tế 2 đội rà phá bom mìn, vật nổ, gồm 1 đội thực hiện nhiệm vụ trên cạn và 1 đội thực hiện nhiệm vụ dưới nước. Đây là bước rất quan trọng để Bộ Tư lệnh Công binh báo cáo Bộ Quốc phòng cho phép GAET tăng số lượng đội rà phá bom mìn, vật nổ từ 5 lên 15 đội”.

Dẫn chúng tôi đi tham quan khu vực để thiết bị khí tài, Đại tá Phạm Anh Tú chia sẻ: Xác định rà phá bom mìn, vật nổ là một hướng đi chiến lược, trong những năm qua GAET đã quyết định đầu tư về con người, mua sắm các thiết bị tiên tiến, hiện đại, đủ khả năng đáp ứng yêu cầu thực hiện những dự án trên cạn và dưới nước. Trong đó, có những máy dò bom thuộc loại tiên tiến nhất trên thế giới, dò đến độ sâu 10m.

Lẽ dĩ nhiên, máy móc, thiết bị có hiện đại đến đâu nhưng nếu không có những con người đủ khả năng, trình độ và bản lĩnh để sử dụng thì khó có thể hoàn thành được nhiệm vụ, thậm chí có thể gây mất an toàn. Vì vậy, tiêu chí để lựa chọn nhân lực thực hiện “nhiệm vụ đặc biệt” là những người có sức khỏe, bản lĩnh chính trị vững vàng và chuyên môn giỏi. Đội trưởng đội rà phá bom mìn phải là sĩ quan công binh, quân nhân chuyên nghiệp hoặc quân nhân xuất ngũ đã qua đào tạo, huấn luyện về rà phá bom mìn, vật nổ.

Đã tới giờ, các bộ phận đôn đáo vào cuộc theo yêu cầu của đoàn kiểm tra. Do đã được huấn luyện kỹ về chuyên môn và thực tế thi công tại các dự án, nên nhân viên của Trung tâm đều thực hiện rất thuần thục các bước rà phá bom mìn, vật nổ. Gạt vội những giọt mồ hôi trên trán, Bùi Thế Anh, Đội trưởng đội 1 - Trung tâm Rà phá bom mìn, vật nổ, cho biết: “Yêu cầu bắt buộc đối với nhân viên kỹ thuật rà phá bom mìn là phải có chứng chỉ, sử dụng thành thạo các loại máy móc,  thiết bị, nhận dạng và xử lý an toàn các loại bom mìn, vật nổ thông dụng và phải tuân thủ nghiêm mệnh lệnh của người chỉ huy. Do tính chất công việc nặng nhọc, nguy hiểm, nhất là khi dò tìm, xử lý bom mìn ở dưới nước, có nơi nước sâu hơn 10m, đòi hỏi nhân viên phải có sức khỏe, bình tĩnh và phải có tinh thần dũng cảm mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.

Để hiểu rõ hơn về công việc nguy hiểm và thầm lặng này, phóng viên Tạp chí CNQP&Kinh tế đã theo xuồng của đoàn kiểm tra ra giữa hồ chứng kiến Đội 2 thực hành dò tìm bom mìn, vật nổ dưới nước. Quả thật, đó là một công việc không dễ dàng, đơn cử như việc đưa thợ lặn tiếp cận và xử lý an toàn tín hiệu ở độ sâu nước 5-10m chúng tôi mới thấy sự vất vả của những người lính thợ. Do mặc bộ đồ lặn, đeo bình ô-xi, đi chân vịt, cùng các thiết bị xử lý, nên rất khó khăn thợ lặn mới có thể chìm dưới nước dù đã được kẹp thêm chì vào người cho nặng. Quá trình xử lý dưới nước thực sự rất căng thẳng, gian nan…

Trung tá Vũ Tất Linh, Đội trưởng Đội 2 - Trung tâm Rà phá bom mìn, vật nổ, bày tỏ: “Đây là nghề rất đặc thù, địa bàn thực hiện nhiệm vụ chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, đồi núi, sông nước, luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất cao. Nếu để xảy ra tai nạn, chắc chắn không còn cơ hội rút kinh nghiệm cho lần sau. Vừa qua, Tổng công ty quan tâm đầu tư mua sắm nhiều thiết bị, máy móc hiện đại nên anh em rất yên tâm khi thực hiện nhiệm vụ”.

Chính thức đi vào hoạt động từ năm 2016, hiện GAET đã có 375 người đủ khả năng thực hiện “nhiệm vụ đặc biệt”. Cùng với máy móc, thiết bị đang tiếp tục được đầu tư, đây sẽ là nhân tố quan trọng giúp GAET đạt được những thành công mới trong lĩnh vực ra phá bom mìn, vật nổ.

THÀNH CÔNG BƯỚC ĐẦU TRÊN MẶT TRẬN MỚI!

Gặp chúng tôi, Thượng tá Lê Viết Quân - Giám đốc Trung tâm Rà phá bom mìn, vật nổ, chia sẻ: Rà phá bom mìn, vật nổ là nhiệm vụ mang tính đặc thù, đặc biệt nguy hiểm, bởi liên quan trực tiếp đến tính mạng con người và an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Lĩnh vực này lại có phạm vi hoạt động rộng, phân tán trên địa bàn cả nước, chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa và cả nước bạn Lào - Campuchia; thông tin liên lạc và chỉ huy quản lý gặp nhiều khó khăn, nếu để xảy ra mất an toàn sẽ không có cơ hội rút kinh nghiệm. Chính vì vậy, ngay từ năm 2016 khi GAET được Bộ Quốc phòng cấp Giấy phép hành nghề khảo sát, dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ, lãnh đạo, chỉ huy Tổng công ty đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, quan tâm đầu tư mọi nguồn lực, như con người, trang - thiết bị thi công đồng bộ, đáp ứng yêu cầu tiến độ các dự án; nghiên cứu kỹ thị trường và đánh giá phân tích thị trường việc làm, lập kế hoạch, chiến lược phát triển thị trường cho các giai đoạn; liên hệ với Binh chủng Công binh để đào tạo, đào tạo lại lực lượng đội trưởng, đội phó và nhân viên kỹ thuật rà phá bom mìn, vật nổ.

Vẫn theo Thượng tá Lê Viết Quân, với sự quan tâm của lãnh đạo, chỉ huy Tổng công ty trên “mặt trận mới”, Trung tâm Rà phá bom mìn, vật nổ có thể đáp ứng được những yêu cầu trước mắt và lâu dài. Hiện, 34 đồng chí đã được cấp chứng chỉ đội trưởng, 265 đồng chí được cấp chứng chỉ nhân viên kỹ thuật rà phá bom mìn. Các loại máy móc, thiết bị chuyên dụng cũng được đầu tư bổ sung, gồm: 30 máy dò sâu (2 máy dò sâu tới 10m), 60 máy dò nông và nhiều loại trang - thiết bị đồng bộ (như bộ đàm, thuyền, xuồng, máy sói bùn cát, thiết bị lặn….). “Với lực lượng, phương tiện như hiện nay, chúng tôi đủ điều kiện thành lập 15 đội rà phá bom mìn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhất là tham gia chỉ định thầu các dự án lớn” - Thượng tá Quân khẳng định.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, cùng với việc quan tâm đầu tư mọi nguồn lực, trong những năm qua, Tổng Công ty GAET đã triển khai khảo sát, lập phương án kỹ thuật thi công - dự toán; thi công và giám sát thi công hơn 100 công trình lớn nhỏ trên địa bàn cả nước, trả lại sự bình yên cho hàng nghìn ha đất, xử lý hàng tấn bom đạn vật nổ, bảo đảm tuyệt đối an toàn, đáp ứng yêu cầu tiến độ của chủ đầu tư. Những kết quả bước đầu đã khẳng định uy tín và thương hiệu của GAET trên “mặt trận mới”, được các chủ đầu tư đánh giá cao.

Trong buổi làm việc, Đại tá Phạm Anh Tú bày tỏ với chúng tôi: GAET là doanh nghiệp phát triển đa ngành nghề, trọng tâm là thương mại quân sự và kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp, giờ đây, Tổng công ty rất coi trọng nhiệm vụ mới này. Theo đánh giá, số lượng bom mìn, vật nổ còn sót lại trong các cuộc chiến tranh tại Việt Nam là rất lớn, phải nhiều năm sau mới rà phá, xử lý hết được. Trong khi đó, với tốc độ phát triển kinh tế của đất nước như hiện nay, yêu cầu bắt buộc là phải có mặt bằng sạch và an toàn để phục vụ sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, công tác dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ hết sức quan trọng. Về định hướng, Trung tâm Rà phá nom mìn, vật nổ phải tiếp tục nâng cao năng lực mọi mặt, tạo uy tín, thương hiệu và có sự tăng trưởng hằng năm.

Còn theo Thượng tá Phan Tiến Thọ, Tổng giám đốc Tổng công ty GAET: Với phương châm “Phát huy thế mạnh sẵn có, thúc đẩy phát triển các lĩnh vực tiềm năng phục vụ quốc phòng và kinh tế”, trong giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn đến năm 2030, GAET sẽ tập trung đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, bảo đảm cung cấp trang - thiết bị quân sự phục vụ quốc phòng, tiếp  nhận và chuyển giao công nghệ, thúc đẩy sản xuất sản phẩm, công nghệ quốc phòng của Việt Nam ra khu vực và thế giới; tiếp tục tăng thị phần cung cấp vật liệu nổ công nghiệp phục vụ nền kinh tế quốc dân. Đồng thời, tích cực và mở rộng hoạt động trong nhiều lĩnh vực phục vụ quốc phòng, an ninh, trong đó tập trung vào phát triển hoạt động rà phá bom mìn, vật nổ. Đây là những nhân tố quan trọng để GAET tiếp tục phát triển bền vững. Trước mắt, đối với lĩnh vực rà phá bom mìn, vật nổ, Tổng công ty sẽ lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục kiện toàn lại tổ chức, tăng cường công tác quản lý, thực hiện tốt các hợp đồng, dự án đã ký; chủ động tiếp cận, bám sát nhu cầu của khách hàng, triển khai ký kết các hợp đồng, dự án mới, nâng cao hiệu quả hoạt động đối với lĩnh vực này.

Tin rằng, những kết quả bước đầu từ định hướng chiến lược đó sẽ là tiền đề, góp phần tạo nên xung lực mới để GAET thành công trên “mặt trận mới”.

Bài và ảnh: HÙNG HƯƠNG - MINH TUẤN