CNQP&KT - Những năm qua, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) luôn là một trong những đơn vị dẫn đầu phong trào nghiên cứu khoa học trẻ trong Quân đội. Kết quả đó có đóng góp không nhỏ từ hoạt động của Đội khoa học kỹ thuật (KHKT) trẻ tại các đơn vị trong Tổng cục.

VAI TRÒ NÒNG CỐT TRONG NGHIÊN CỨU KHKT TRẺ

Hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm là nhiệm vụ quan trọng trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở Tổng cục CNQP. Đại tá Tống Xuân Đức, Phó Chủ nhiệm chính trị Tổng cục CNQP, cho biết: “Cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Tổng cục luôn quan tâm, tạo điều kiện để đoàn viên, thanh niên phấn đấu học tập, rèn luyện, tham gia tích cực các hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ, đặc biệt là phong trào Sáng tạo trẻ trong Quân đội. Để phong trào phát triển mạnh mẽ như hiện nay, tôi đánh giá cao vai trò nòng cốt của các Đội KHKT trẻ tại đơn vị”.

Qua tìm hiểu được biết, Đội KHKT trẻ gồm các thành viên là đoàn viên, thanh niên có năng lực, trình độ chuyên môn về kỹ thuật và say mê công tác nghiên cứu khoa học. Đội KHKT trẻ do Đoàn cơ sở các đơn vị trực tiếp quản lý và được một thủ trưởng phụ trách về kỹ thuật chỉ đạo, định hướng về chuyên môn. Thực tế, tùy vào điều kiện, đặc thù mà mỗi đơn vị trong Tổng cục CNQP có cách tổ chức hoạt động Đội KHKT trẻ khác nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung đó là các Đội KHKT trẻ đều hoạt động bài bản, nền nếp; là “cái nôi” nuôi dưỡng và phát triển những đề tài, sáng kiến của đoàn viên, thanh niên; góp phần giải quyết những “khâu căng, việc khó” trong sản xuất, giảm chi phí, tăng năng suất lao động và làm lợi cho đơn vị...

Nhiều năm nay, Nhà máy Z121 (tên giao dịch là Công ty TNHH Một thành viên Hóa chất 21) luôn là điểm sáng trong các phong trào nghiên cứu KHKT trẻ ở Tổng cục CNQP. Đoàn cơ sở Nhà máy Z121 có số lượng đoàn viên, thanh niên đông đảo, cơ cấu tổ chức gồm đoàn cơ sở, các liên chi đoàn, chi đoàn. Do đó, Đội KHKT trẻ của Nhà máy cũng được tổ chức theo 3 cấp tương ứng để đảm bảo hoạt động chặt chẽ, hiệu quả. Theo Đại úy Trần Ngọc Minh, Bí thư Đoàn cơ sở Nhà máy, để hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ đi vào nền nếp, Nhà máy đã ban hành quy chế hoạt động Đội KHKT trẻ, trong đó quy định rõ nguyên tắc, nội dung, phương thức hoạt động, chế độ khen thưởng - kỷ luật... Căn cứ vào tình hình, đặc điểm của từng cơ quan, đơn vị trong Nhà máy, Đội KHKT trẻ triển khai các biện pháp phù hợp như duy trì chế độ sinh hoạt định kỳ; tổ chức đăng ký công trình, đề tài và rà soát tính khả thi, hàm lượng khoa học công nghệ của các đề tài, xây dựng kế hoạch trình thủ trưởng nhà máy phê duyệt. Sau khi đề tài được thông qua và triển khai, Đội KHKT trẻ tiếp tục theo sát, đôn đốc tiến độ, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khi có vướng mắc về kỹ thuật, công nghệ. Bên cạnh đó, Đoàn cơ sở Nhà máy cũng thường xuyên tổ chức các chương trình tọa đàm, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về triển khai hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ giữa đoàn viên, thanh niên và cán bộ, chỉ huy các cấp, đặc biệt là cán bộ trẻ. Cũng theo đồng chí Bí thư Đoàn cơ sở Nhà máy Z121, một điểm nổi bật trong hoạt động KHKT trẻ của đơn vị là từ năm 2017, Nhà máy tổ chức thường niên cuộc thi “Ý tưởng khoa học kỹ thuật trẻ”. Ở “sân chơi” bổ ích này, tất cả đoàn viên, thanh niên trong đơn vị, từ cán bộ, kỹ sư, nhân viên kỹ thuật cho đến công nhân trực tiếp sản xuất, đều được tham gia đề xuất, thuyết minh và bảo vệ ý tưởng trước Hội đồng chuyên môn của cuộc thi... Từ đây, rất nhiều ý tưởng đã được hiện thực hóa và áp dụng hiệu quả trong sản xuất.

Đội khoa học kỹ thuật trẻ là “cái nôi” nuôi dưỡng và phát triển những đề tài, sáng kiến của đoàn viên, thanh niên; góp phần giải quyết những “khâu căng, việc khó” trong sản xuất, giảm chi phí, tăng năng suất lao động và làm lợi cho đơn vị...

Có thể khẳng định, những hoạt động sôi nổi, thiết thực của Đội KHKT trẻ đã góp phần giúp Nhà máy Z121 đạt nhiều thành tích trong phong trào Sáng tạo trẻ: Giai đoạn 2000-2020, Nhà máy có 34 công trình, sáng kiến đoạt Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội (trong đó có 5 giải Nhất, 7 giải Nhì, 12 giải Ba); 1.524 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được áp dụng trong sản xuất, tổng giá trị làm lợi đạt 86 tỷ đồng… Một trong những công trình tiêu biểu đó là “Nghiên cứu, chế tạo dây nổ lượng thuốc 5g/m và 10g/m trên dây chuyền tự động sản xuất dây nổ chịu nước nhằm nâng cao năng suất và chất lượng” của kỹ sư Bùi Hữu Trung, đã đoạt giải Nhất Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội năm 2012. Công trình đã đưa 2 sản phẩm đang sản xuất theo mô hình bán tự động sang tự động hóa hoàn toàn, sử dụng tối đa công suất, khả năng của các thiết bị đã được đầu tư; giảm thiểu các nguy cơ gây mất an toàn, độc hại cho người lao động; nâng cao chất lượng và độ đồng đều của sản phẩm, tăng năng suất chế tạo lên khoảng 6 lần và giảm một nửa số nhân công so với trước đây. Đánh giá về hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ tại đơn vị, Thượng tá Chu Việt Sơn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Công ty, khẳng định: “Cán bộ, đoàn viên, thanh niên Nhà máy Z121 đã luôn phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, tích cực tham gia thực hiện các nhiệm vụ, đề tài khoa học - công nghệ, công trình nghiên cứu, chế thử sản phẩm mới, công trình cơ khí hóa - tự động hóa, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện”.

Đối với Nhà máy Z173 (tên giao dịch là Công ty TNHH Một thành viên Đóng tàu Hồng Hà), Đội KHKT trẻ có cách triển khai hoạt động phù hợp với đặc thù của một đơn vị đóng tàu. Được thành lập từ năm 2005, Đội KHKT trẻ của Nhà máy gồm các nhóm chuyên môn về vỏ tàu, máy tàu, cơ khí, vũ khí, điện tử - viễn thông, tin học... Định hướng ban đầu của Đội chủ yếu là tham gia vào các hoạt động nghiên cứu cải tiến, hoán cải, thiết kế chế tạo một số trang thiết bị, dụng cụ đồ gá phục vụ sản xuất, với mục tiêu đảm bảo khai thác tốt trang bị kỹ thuật mới, “giữ tốt dùng bền” máy móc cũ. Theo yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, những năm gần đây, Đội còn đi sâu nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong ngành đóng tàu. Thực tế hoạt động, Đội cũng gặp nhiều khó khăn do một số thành viên còn thiếu kinh nghiệm, trong khi đó, kỹ thuật, công nghệ đóng tàu không ngừng đổi mới... Đại úy Ngô Quang Trung, Phó Bí thư Đoàn cơ sở, Đội trưởng Đội KHKT trẻ Nhà máy, chia sẻ: Để đóng thành công một con tàu cần đến sự kết hợp của nhiều lĩnh vực; thế nên bí quyết để Đội KHKT trẻ Nhà máy hoạt động hiệu quả chính là sự phối hợp, kết nối chặt chẽ giữa các thành viên trong các nhóm chuyên môn. Ngoài ra, đội trưởng, trưởng nhóm còn phải là người “truyền lửa”, kịp thời giải quyết những vướng mắc, “gỡ rối” về KHKT, tránh sự dao động, nản lòng của đoàn viên, thanh niên. Với những biện pháp thiết thực, Đội KHKT trẻ Nhà máy đã trở thành một tập thể giàu sức trẻ, nhiệt huyết, là lực lượng nòng cốt hoàn thành nhiều đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu có hàm lượng khoa học và giá trị thực tiễn cao. Những năm qua, Nhà máy đã thực hiện 436 đề tài, sáng kiến hợp lý hóa được áp dụng vào sản xuất, giá trị làm lợi hằng năm từ 1,5 đến 2 tỷ đồng. Một số đề tài tiêu biểu như “Giải pháp thiết kế đóng tàu pháo TP400TP” đoạt Giải thưởng Nhà nước về Khoa học công nghệ (năm 2012); “Thiết kế đóng mới 2 tàu chở nhựa đường VP Asphalt1 và VP Asphalt2” đoạt Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam - VIFOTEC (năm 2012). Điều đáng nói, đây là 2 tàu chở nhựa đường đầu tiên áp dụng công nghệ làm nóng hiện đại được đóng mới tại Việt Nam; đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của đăng kiểm Việt Nam và quốc tế; là một trong những tàu vận chuyển nhựa đường lỏng tốt nhất hiện nay tại khu vực Đông Nam Á.

KINH NGHIỆM RÚT RA

Theo đánh giá chung, Đội KHKT trẻ ở các đơn vị trong Tổng cục CNQP đều đã phát huy tốt vai trò, góp phần quan trọng đẩy mạnh công tác nghiên cứu KHKT trẻ nói chung và phong trào Sáng tạo trẻ nói riêng. Từ năm 2000 đến nay, cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong Tổng cục đã thực hiện 23.316 công trình, đề tài, sáng kiến, làm lợi trên 200 tỷ đồng; trong đó có 6 công trình đạt Giải thưởng Khoa học kỹ thuật thanh niên toàn quốc; 28 công trình được tuyên dương tại Festival Sáng tạo trẻ toàn quốc; 15 đề tài, sáng kiến được bình chọn Giải thưởng Sao Vàng đất Việt, 18 đề tài, sáng kiến đoạt Giải thưởng VIFOTEC; 336 đề tài, sáng kiến đoạt Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội...

Thực tiễn cho thấy, để hoạt động nghiên cứu KHKT trẻ tại các đơn vị tiếp tục phát huy vai trò, hiệu quả trong thời gian tới, trước hết, cần có sự quan tâm, chỉ đạo chặt chẽ, sâu sát hơn nữa của cấp ủy mà trực tiếp là cơ quan chính trị, các phòng, ban chuyên môn. Mặt khác, phải phát huy được tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết, khơi dậy niềm đam mê nghiên cứu, sáng tạo của cán bộ, đoàn viên, thanh niên, nhất là những người có chuyên môn về kỹ thuật và sự phối hợp, kết nối chặt chẽ giữa các thành viên trong đội KHKT trẻ. Đồng thời, tăng cường tổ chức các buổi giao lưu, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm, các khóa học, lớp bồi dưỡng về chuyên môn trong lĩnh vực đặc thù của ngành. Đặc biệt, tiếp tục hoàn thiện và duy trì quy chế khen thưởng, nhằm động viên, khuyến khích kịp thời các cá nhân có ý tưởng, đề tài sáng tạo, áp dụng hiệu quả trong sản xuất...

Từ năm 2000 đến nay, cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong Tổng cục đã thực hiện 23.316 công trình, đề tài, sáng kiến, làm lợi trên 200 tỷ đồng; trong đó có 6 công trình đạt Giải thưởng Khoa học kỹ thuật thanh niên toàn quốc; 15 đề tài, sáng kiến được bình chọn Giải thưởng Sao Vàng đất Việt, 18 đề tài, sáng kiến đoạt Giải thưởng VIFOTEC…

Với các mô hình tổ chức hoạt động hiệu quả cùng những bài học kinh nghiệm rút ra, tin tưởng rằng, Đội KHKT trẻ ở các đơn vị trong Tổng cục CNQP sẽ tiếp tục phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, là lực lượng nòng cốt thúc đẩy công tác nghiên cứu KHKT trẻ ngày càng phát triển, góp phần khẳng định vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ CNQP trong xây dựng, phát triển ngành CNQP Việt Nam tự chủ, hiện đại, lưỡng dụng.

CHI ANH