CNQP&KT - Năm 2010, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 174 phê duyệt Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu kinh tế - quốc phòng giai đoạn 2010-2020” (gọi tắt là Dự án 174). Qua 10 năm triển khai, Dự án đã phát huy hiệu quả thiết thực trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, góp phần mang màu xanh và sức sống mới đến những địa bàn gian khó của Tổ quốc.

CHỈ ĐẠO SÂU SÁT, TRIỂN KHAI PHÙ HỢP

Dự án 174 được triển khai trên 33 khu kinh tế - quốc phòng thuộc địa bàn 25 tỉnh, 63 huyện, 253 xã; chủ yếu là xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, vùng bãi ngang ven biển, vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là những khu vực trọng yếu, giữ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, là cửa ngõ giao thương, tuyến phòng thủ đầu tiên của Tổ quốc, phên giậu quốc gia. Do đó, quá trình triển khai Dự án, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đảm bảo xuyên suốt, đồng bộ, thống nhất ở tất cả các khâu, các mặt. Trong đó, Bộ Quốc phòng chỉ đạo quyết liệt việc xây dựng hệ thống văn bản hướng dẫn, tổ chức thực hiện đảm bảo thống nhất, hiệu quả; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký quyết định thành lập Ban quản lý Dự án 174 và ban hành Thông tư số 92/TT-BQP ngày 5/7/2010 quy định về tổ chức quản lý, điều hành thực hiện Dự án.

Thiếu tướng Trần Đình Thăng, Cục trưởng Cục Kinh tế (Bộ Quốc phòng) cho biết: “Điểm nổi bật của Dự án đó là công tác tuyển chọn đội ngũ trí thức trẻ tình nguyện đã được triển khai chặt chẽ, nghiêm túc, đúng quy trình, quy định, coi trọng chất lượng”. Ban quản lý dự án các cấp đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, các bộ, ngành liên quan và chính quyền các địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, tuyển chọn và tập huấn cho các đội viên trí thức trẻ tình nguyện. Sau 5 đợt, đã tuyển dụng và ký hợp đồng trách nhiệm với 2.648 lượt đội viên, đạt 104% so với tổng chỉ tiêu được phân bổ. Lực lượng này đã thực sự phát huy được vai trò xung kích, giúp các đơn vị bổ sung nguồn nhân lực có sức khỏe, trí tuệ, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ kỹ thuật, hỗ trợ nhân dân phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống trên các địa bàn chiến lược...

10 năm qua, đội viên trí thức trẻ tình nguyện đã phối hợp với cán bộ khuyến nông - khuyến lâm các địa phương, đóng góp 9.696 ngày công thực hiện tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân về kỹ thuật chăn nuôi, làm chuồng trại; tổ chức tiêm phòng dịch bệnh cho hơn 421.000 gia súc, gia cầm; sửa chữa, xây dựng 54ha ao nuôi cá; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi bò cho 257.000 hộ, khoanh nuôi lợn rừng trên 10ha; đầu tư hàng nghìn ngày công nuôi tôm quảng canh trên 33ha, nuôi trên 120.000 con cá bột; hướng dẫn kỹ thuật canh tác và chống rét cho hơn 4.200ha mạ và lúa; bổ túc kỹ thuật canh tác hơn 5.000ha ngô lai; góp hơn 32.000 ngày công giúp bà con chăm sóc, thu hoạch, bảo quản nông sản... Cải tạo đất, khai hoang phủ xanh đất trống, đồi trọc hơn 47ha; trồng mô hình mẫu hơn 307ha cây lương thực, cây công nghiệp, thảo dược; nhân cây giống 883 nghìn cây; mở lớp tập huấn, dạy nghề cho hơn 32 nghìn lượt người. Tham gia xây dựng, sửa chữa 438km đường giao thông, 25 cầu; xây dựng hơn 4.000m2 nhà; cải tạo, kiên cố hóa 355km kênh mương; đào, khơi thông 150km cống thoát nước... Đồng thời, thực hiện tốt việc tuyên truyền, vận động, giáo dục, mở các lớp xóa mù chữ và tái mù chữ cho bà con nhân dân trên địa bàn; tham gia phối hợp củng cố 74 chi bộ, 821 chi hội thôn bản...

Dự án 174/BQP đã được triển khai trên 33 khu kinh tế - quốc phòng thuộc địa bàn 25 tỉnh, 63 huyện, 253 xã; chủ yếu là xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, vùng bãi ngang ven biển, vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

           (Nguồn: Cục Kinh tế - Bộ Quốc phòng)

NHỮNG ĐỔI THAY TÍCH CỰC

Tại Đoàn kinh tế - quốc phòng 799 (Quân khu 1), đứng chân trên địa bàn huyện Bảo Lạc (tỉnh Cao Bằng), trong 10 năm qua, Đoàn đã tuyển chọn được 110 lượt trí thức trẻ tình nguyện tham gia Dự án. Các đội viên trí thức trẻ đã tích cực tham gia xây dựng và phát triển một số mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, như: mô hình nuôi bò, dê, lợn đen sinh sản; mô hình khai hoang ruộng lúa nước; mô hình chưng cất tinh dầu hồi... Qua đó, đã chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ cây con giống cho hơn 2.500 hộ nghèo thuộc 260 thôn, bản đặc biệt khó khăn; hỗ trợ trồng mới gần 500ha rừng phòng hộ, bảo vệ hơn 2.000ha rừng tự nhiên, góp phần phục hồi, phát triển tài nguyên rừng, tạo những dải biên giới xanh dài hàng chục cây số; tạo việc làm và thu nhập ổn định cho gần 500 hộ đồng bào dân tộc thiểu số, để họ yên tâm sinh sống, bám giữ bản làng, bảo vệ vững chắc vành đai biên giới quốc gia... Đồng chí Lê Hải Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, khẳng định: “Dự án tăng cường trí thức trẻ tình nguyện về công tác tại các đoàn kinh tế - quốc phòng là một chủ trương hết sức đúng đắn của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, có ý nghĩa quan trọng đối với một tỉnh biên giới còn nhiều khó khăn như Cao Bằng. Lực lượng trí thức trẻ tình nguyện đã đóng góp nhiều công sức trong công tác xóa đói giảm nghèo và củng cố quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh.”

Trên địa bàn Quân khu 2, Dự án 174 được Bộ Tư lệnh Quân khu triển khai tại 5 tỉnh biên giới, ở 5 đoàn và 6 khu kinh tế-quốc phòng. Theo Thiếu tướng Đinh Mạnh Phác, Phó Tư lệnh Quân khu, đội viên trí thức trẻ tình nguyện thực sự là lực lượng tin cậy, gắn bó với cấp ủy, chính quyền địa phương; đã phối hợp với các lực lượng tuyên truyền, vận động nhân dân giữ vững biên giới, giữ đất, giữ rừng, chống di cư tự do và đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng biên giới. Dự án 174 còn tham gia củng cố hệ thống chính trị, xóa được hơn 40 thôn, bản trắng đảng viên; kiện toàn, nâng cao chất lượng sinh hoạt cho 680 chi bộ; 190/732 đội viên trí thức trẻ tình nguyện được tuyển dụng vào bộ máy của chính quyền, cấp ủy địa phương… Đồng chí Hà Thị Nguyệt, đội viên trí thức trẻ tình nguyện hiện đang công tác tại Đoàn kinh tế - quốc phòng 326 (Quân khu 2), chia sẻ: “Bản thân tôi và các trí thức trẻ tình nguyện luôn cố gắng hết sức để chia sẻ, giúp đỡ, hỗ trợ bà con vươn lên khắc phục khó khăn. Bên cạnh đó, quá trình công tác tại đây cũng giúp tôi trưởng thành hơn về nhận thức, trình độ, năng lực cũng như kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong công việc và đời sống hằng ngày”.

Bộ Quốc phòng đề nghị Chính phủ cho tiếp tục triển khai Dự án 174/BQP giai đoạn 2021-2030, với mục tiêu phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của trí thức trẻ ở các địa bàn chiến lược của Tổ quốc.

Có thể thấy, qua một thập kỷ triển khai thực hiện, Dự án 174 đã đem lại những đổi thay tích cực, mang màu xanh và sức sống mới đến những địa bàn gian khó của Tổ quốc. Để tiếp tục triển khai hiệu quả Dự án, đã có nhiều bài học kinh nghiệm quý được đúc rút. Trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp phải nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và Quân đội; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình quản lý, điều hành thực hiện dự án. Chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng kế hoạch công tác của đội ngũ trí thức trẻ tình nguyện phù hợp với hoạt động của đơn vị, nhu cầu của địa phương; đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất về nội dung, phương pháp tiến hành, từ khâu tuyển chọn nhân lực đến tổ chức thực hiện. Đặc biệt, cần có cơ chế, chính sách phù hợp; giúp đỡ, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ trí thức trẻ tình nguyện trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ để họ yên tâm công tác...

LỜI KẾT

Có thể khẳng định, Dự án 174 đã đạt hiệu quả thiết thực trong phát triển kinh tế - xã hội nơi vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, biển, đảo; góp phần giảm nghèo bền vững và hoàn thiện các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới tại nhiều địa phương trong cả nước. Với những kết quả quan trọng đó, trong thời gian tới, Bộ Quốc phòng đề nghị Chính phủ cho tiếp tục triển khai Dự án giai đoạn 2021-2030, với mục tiêu phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của trí thức trẻ tham gia xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp với củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở các địa bàn chiến lược của Tổ quốc.

ANH KHÔI