CNQP&KT - Trong thời gian qua, việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính phủ điện tử trong Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) đã đạt được một số thành công nhất định. Với nhận thức sâu sắc về vai trò to lớn của chính phủ điện tử, Tổng cục CNQP cần tiếp tục có những giải pháp mạnh để phát triển chính phủ điện tử trong thời gian tới.

Chính phủ điện tử (e-government) là ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông để các cơ quan chính phủ hoạt động hiệu lực, hiệu quả và minh bạch, cung cấp thông tin, dịch vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp và các tổ chức; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện quyền dân chủ trong việc tham gia quản lý nhà nước.

Đối với Việt Nam, trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm, coi trọng phát triển ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong hoạt động của cơ quan nhà nước; xác định đây là động lực góp phần thúc đẩy công cuộc đổi mới, tạo khả năng “đi tắt, đón đầu” để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Năm 2014, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển CNTT đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế với quan điểm “Ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin trong tất cả các lĩnh vực, song có trọng tâm, trọng điểm. Ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, cung cấp dịch vụ công…”. Nghị quyết xác định mục tiêu cụ thể đến năm 2020 “triển khai có hiệu quả chương trình cải cách hành chính, gắn kết chặt chẽ với việc xây dựng chính phủ điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ cao và trong nhiều lĩnh vực”. Cụ thể hóa chủ trương của Đảng, năm 2015, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 về chính phủ điện tử nhằm “Đẩy mạnh phát triển chính phủ điện tử, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Nâng vị trí của Việt Nam về chính phủ điện tử theo xếp hạng của Liên hợp quốc. Công khai, minh bạch hoạt động của các cơ quan nhà nước trên môi trường mạng”. Năm 2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1072/QĐ-TTg thành lập Ủy ban Quốc gia về chính phủ điện tử trên cơ sở kiện toàn Ủy ban Quốc gia về ứng dụng CNTT. Căn cứ Quyết định này, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng chính phủ điện tử/ chính quyền điện tử trên cơ sở kiện toàn Ban Chỉ đạo ứng dụng CNTT do Bộ trưởng, Thủ tưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương làm Trưởng ban. Tiếp đó, ngày 3/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng 2030 với mục tiêu “Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện về hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển, phát triển mô trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp”.

Đối với Tổng cục CNQP, trong thời gian vừa qua, công tác ứng dụng CNTT, xây dựng chính phủ điện tử đã được triển khai thực hiện đúng theo kế hoạch, trong đó có một số nội dung đạt kết quả tốt. Cụ thể, Tổng cục đã ban hành Quyết định của Chủ nhiệm Tổng cục về thành lập Ban Chỉ đạo về chính phủ điện tử; xây dựng các văn bản quy định, hướng dẫn triển khai xây dựng chính phủ điện tử; xây dựng và trình Bộ Quốc phòng phê duyệt dự án ứng dụng CNTT trong công tác chỉ huy, tham mưu và quản lý điều hành; tổ chức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, công nhân viên, người lao động về vai trò, ý nghĩa của nhiệm vụ xây dựng chính phủ điện tử trong Tổng cục. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng và phát triển CNTT, như: Sử dụng các phần mềm nội bộ để quản lý văn bản hành chính bằng bản điện tử trên mạng LAN; tích cực ứng dụng các phần mềm quản lý ngành; duy trì hoạt động Website, hệ thống thư điện tử; xây dựng Website về triển lãm quốc phòng Việt Nam, Fanpage của Tổng cục trên mạng xã hội; hoàn thiện cấp phép thiết lập website trên internet cho các đơn vị phục vụ công tác xúc tiến thương mại; một số đơn vị đang chủ động xây dựng các cấu phần quản trị doanh nghiệp... Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin (ATTT); không có vụ việc mất ATTT xảy ra. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai xây dựng chính phủ điện tử trong Tổng cục CNQP còn một số tồn tại, như: Việc triển khai chính phủ điện tử vẫn còn lúng túng, chưa có kết quả đột phá; sử dụng văn bản điện tử chưa thành nền nếp; nhiều đơn vị chưa chủ động chuyển đổi số trong các hoạt động; việc chấp hành các quy định về bảo vệ bí mật, bảo vệ an ninh, an toàn thông tin của một số cán bộ, nhân viên chưa nghiêm. Nguyên nhân chủ yếu của các tồn tại nêu trên là do lãnh đạo, chỉ huy một số đơn vị chưa thật sự quan tâm đến nội dung xây dựng chính phủ điện tử, chuyển đổi số trong đơn vị mình. Hạ tầng, trang bị CNTT từ nhiều nguồn, chưa thống nhất và đồng bộ; kinh phí phục vụ cho công tác này còn hạn chế. Bên cạnh đó, các hệ thống điều khiển, phần mềm đi kèm hầu hết đều được nhận chuyển giao dẫn đến rất khó kiểm soát khi sửa chữa, thay thế, khắc phục sự cố. Công tác ngành CNTT và tác chiến không gian mạng phát triển nhanh, tiềm ẩn nhiều khó khăn, trong khi lực lượng mỏng, các đơn vị hầu hết thực hiện kiêm nhiệm nên việc triển khai đồng bộ hạ tầng, ứng dụng, bảo đảm chưa tương xứng với quy mô, yêu cầu. Chưa có sự tham gia của bộ phận CNTT trong quá trình lập, triển khai các dự án đầu tư, mua sắm hoặc xây dựng, cải tạo các công trình có hạng mục, nội dung liên quan CNTT để tham mưu các nội dung phù hợp với định hướng phát triển chung của Tổng cục, Bộ Quốc phòng và bảo đảm an ninh, an toàn thông tin theo đúng quy định. Mặt khác, công tác tuyên truyền về xây dựng chính phủ điện tử, chuyển đổi số chưa được quan tâm đúng mức và hiệu quả còn hạn chế.

“Đẩy mạnh phát triển chính phủ điện tử, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn”.

(Nguồn: Nghị quyết số 36a/NQ-CP của Chính phủ)

Trong thời gian tới, để hoàn thành được các mục tiêu đã đề ra về xây dựng chính phủ điện tử, cần phát huy sức mạnh tổng hợp của tất cả các cơ quan, đơn vị và có sự vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong toàn Tổng cục CNQP. Trong đó, cần tập trung vào những vấn đề sau đây:

Một là, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Cần nghiên cứu, đề xuất xây dựng các nghị quyết, chương trình, kế hoạch và văn bản hướng dẫn về triển khai xây dựng Chính phủ điện tử gồm: Chương trình thực hiện Chuyển đổi số; các văn bản phục vụ công tác công tác quản lý, phát triển ứng dụng CNTT, xây dựng chính phủ điện tử; kiện toàn Ban chỉ đạo chính phủ điện tử Tổng cục... Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục làm chuyển biến mạnh về nhận thức và nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong công tác ứng dụng CNTT, xây dựng chính phủ điện tử gắn với bảo đảm bí mật, an toàn thông tin. Đẩy mạnh việc tổ chức kiểm tra tại cơ quan, đơn vị của Ban Chỉ đạo; xử lý kịp thời những thiếu sót, khuyết điểm; nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến.

Hai là, về hạ tầng CNTT và cơ sở dữ liệu. Thực hiện có hiệu quả Dự án “Ứng dụng CNTT trong công tác chỉ huy tham mưu và quản lý điều hành của Tổng cục CNQP” nhằm hiện đại hóa phương tiện làm việc, nâng cao hiệu quả công tác chỉ huy tham mưu và quản lý điều hành. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng trung tâm giám sát và hệ thống giao ban trực tuyến đảm bảo thông suốt từ cơ quan đến các đơn vị làm cơ sở cho quá trình chuyển đổi số và tự động hóa chỉ huy trong Tổng cục. Xây dựng mạng internet có giám sát đồng bộ tại cơ quan Tổng cục nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng và quản lý, giám sát tập trung.

Xây dựng chính phủ điện tử trong Tổng cục CNQP là chủ trương lớn, một trong các biện pháp để nâng cao tính năng động, hiệu quả và bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, cần tập trung hoàn thiện cơ sở dữ liệu của các ngành để tiến tới xây dựng Trung tâm tích hợp dữ liệu ngành CNQP đáp ứng các yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng, phát triển CNTT trong quản lý, chỉ huy, điều hành, giám sát. Trước mắt cần rà soát, bổ sung các quy định bảo đảm việc xây dựng, ban hành các văn bản, kế hoạch, tài liệu về các sản phẩm quốc phòng, các mảng công tác phải gắn với quá trình số hóa, xây dựng dữ liệu lớn về CNQP. Đồng thời, bổ sung các quy định, quy chế của Tổng cục để khi triển khai các chương trình, dự án, báo cáo đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng cần xây dựng hạ tầng CNTT (đường truyền, cổng kết nối, ...) để phát triển hạ tầng CNTT.

Ba là, về ứng dụng và phát triển CNTT. Tích cực, chủ động triển khai, bảo đảm đưa vào sử dụng có hiệu quả các phần mềm dùng chung của Bộ Quốc phòng và Tổng cục: Thực hiện ứng dụng chữ ký số trong phần mềm Quản lý văn bản và Hồ sơ công việc; tiếp tục triển khai hệ thống thông tin phục vụ chỉ huy, điều hành để chuyển nhận văn bản số trong nội bộ đơn vị và liên thông lên cơ quan phục vụ công tác cải cách hành chính trong Tổng cục. Phát huy sáng kiến cải tiến, ứng dụng CNTT, tự động hoá trong các khâu nguy hiểm, độc hại cũng như trong các công đoạn kiểm tra, giám sát, các hoạt động đơn giản có chu kỳ thường xuyên. Các nhà máy cần chủ động xây dựng mô hình quản lý theo hướng tinh gọn, từ đó ứng dụng CNTT trong công tác quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP). Tiếp tục nghiên cứu, xây dựng mô hình ứng dụng CNTT tại các nhà máy CNQP theo hướng thông minh làm cơ sở để thực hiện trong Bộ Quốc phòng. Đồng thời, tiếp tục khai thác có hiệu quả và quản lý chặt chẽ các trang tin điện tử, hệ thống thư điện tử đã thiết lập, các trang/ nhóm chính danh trên mạng xã hội của Tổng cục và các đơn vị nhằm tăng cường công tác xúc tiến thương mại.

Bốn là, về bảo đảm an ninh, ATTT. Triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh, ATTT cho các hệ thống thông tin của Tổng cục theo hướng dẫn của cơ quan cấp trên; thực hiện điều phối, ứng cứu kịp thời các sự cố ATTT. Tiến hành kiểm định, kiểm tra ATTT cho các trang bị CNTT trước khi đưa vào sử dụng; triển khai toàn diện công tác bảo đảm kỹ thuật gắn với bảo đảm ATTT cho trang bị CNTT và các hệ thống mạng nội bộ. Duy trì chế độ kiểm tra ATTT định kỳ, đột xuất tại cơ quan, đơn vị; tổ chức phân loại, đề xuất cấp độ ATTT cho các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục.

Năm là, về huy động nguồn lực và nâng cao trình độ về CNTT cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên trong Tổng cục.

Trong những năm qua, các đơn vị đã có những đầu tư nhất định trong việc triển khai ứng dụng CNTT. Tuy nhiên, các dự án đầu tư vẫn còn phân tán, chưa tạo ra được thay đổi mang tính nền tảng, đồng bộ nhằm xây dựng chính phủ điện tử  trong Tổng cục. Thời gian tới, để nâng cao hiệu quả đầu tư, cần rà soát, sắp xếp lại và huy động các nguồn lực, trong đó nguồn lực của doanh nghiệp là chính, để triển khai các nhiệm vụ ưu tiên phục vụ quản lý, điều hành, số hóa dữ liệu và quản trị doanh nghiệp. 

Bên cạnh đó, cần tiếp tục tăng cường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kiến thức CNTT với nội dung phù hợp cho các đối tượng cán bộ, công nhân viên, đảm bảo khả năng tiếp nhận, khai thác, sử dụng, ứng dụng CNTT trong các hoạt động của Tổng cục; đồng thời, xây dựng cơ chế khuyến khích thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu xây dựng chính phủ điện tử  và chuyển đổi số trong Tổng cục CNQP.

Xây dựng chính phủ điện tử trong Tổng cục CNQP là chủ trương lớn, một trong các biện pháp để nâng cao tính năng động, hiệu quả và bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động của các doanh nghiệp, do vậy rất cần được đẩy mạnh triển khai trong thời gian tới. Để hoàn thành được các mục tiêu đã đề ra cần có sự vào cuộc quyết liệt với quyết tâm cao của lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ, công nhân viên trong toàn Tổng cục; tạo ra một phương thức điều hành mới, cách làm mới góp phần thúc đẩy phát triển, ứng dụng rộng rãi CNTT nhằm tận dụng tối đa lợi ích của công nghệ số mang lại, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, góp phần xây dựng nền CNQP “tự chủ, tự cường, hiện đại, lưỡng dụng và hội nhập” như Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, đã đề ra.

Thiếu tướng, TS. ĐÀO XUÂN NGHIỆP

Phó Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng