CNQP&KT - Nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao là trách nhiệm của toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng 4.0) đã và đang phát triển như vũ bão, tác động to lớn đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung, lĩnh vực quân sự nói riêng. Sự tác động của Cách mạng 4.0 đến lĩnh vực quân sự đã mang lại sự thay đổi lớn về vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT), nhất là sự xuất hiện của vũ khí công nghệ cao. Theo đó, các cuộc chiến tranh xảy ra hiện nay và trong tương lai là những cuộc “chiến tranh kiểu mới” - chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao.

Chúng ta có thể nhận thức về chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao là một dạng thức của “chiến tranh kiểu mới”, có sức hủy diệt lớn, với hệ thống chỉ huy, điều khiển viễn thông toàn cầu và phương thức tác chiến thích ứng. Sự hiện đại với hàm lượng công nghệ, kỹ thuật cao là đặc điểm nổi bật của các loại vũ khí, trang bị bao gồm những chủng loại cơ bản như: hệ thống vệ tinh làm nhiệm vụ do thám, trinh sát, điều khiển; các loại tên lửa đạn đạo được phóng từ xa tới các mục tiêu đã được xác định, độ chính xác rất cao; các máy bay chiến đấu hiện đại, không người lái, tàng hình... với tốc độ nhanh, cường độ cao, thời gian tiến công hỏa lực được rút ngắn đáng kể; nhiều loại vũ khí mới như vũ khí laser, vũ khí siêu thanh, vũ khí nhiệt áp, pháo điện tử, rô-bốt chiến đấu… đã được một số quốc gia nghiên cứu thành công và đưa vào trang bị. Phương thức tác chiến cũng quan hệ chặt chẽ với sự phát triển của khoa học - công nghệ hiện đại, của VKTBKT được sử dụng trong chiến tranh và chủ yếu là tiến công từ xa. Tuy nhiên, dù ở trình độ công nghệ cao thế nào, các loại vũ khí công nghệ cao cũng đều có những nhược điểm, hạn chế nhất định, nhất là được sử dụng trong điều kiện thời tiết, địa lý không thuận lợi.

Thực tế một số cuộc chiến tranh can thiệp vào công cuộc nội bộ của các quốc gia có chủ quyền những thập niên gần đây cho thấy, Mỹ và một số nước phương Tây đã sử dụng vũ khí công nghệ cao theo kiểu “đánh nhanh, kết thúc nhanh”. Đây sẽ là phương châm tác chiến cơ bản, chủ yếu trong thời gian tới khi dựa vào sức mạnh áp đảo về vũ khí công nghệ cao, hỏa lực mạnh, nhanh chóng thực hiện các ý đồ chiến thuật và chiến lược. Mặt khác, từ tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh, việc sử dụng vũ khí công nghệ cao theo kiểu “đánh nhanh” cũng nhằm làm hạn chế khả năng đối phó của đối phương, đồng thời, việc tránh kéo dài thời gian chiến tranh cũng là cách sớm hạ nhiệt sự phản đối của dư luận quốc tế.

“Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

   (Nguồn: Văn kiện Đại hội XIII của Đảng)

Do tính chất của cuộc chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao hoàn toàn khác so với chiến tranh truyền thống trước đây, việc chuẩn bị sức mạnh quân sự, quốc phòng của đất nước có vai trò và ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Vì vậy, để thực hiện phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, chủ động “giữ nước từ lúc nước chưa nguy”, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao của địch, chúng ta phải quan tâm nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội, đảm bảo “đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” như đã khẳng định trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Cần phải nhấn mạnh rằng, chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội là tiêu chí, là thước đo quan trọng để xem xét, đánh giá khả năng thực hiện nhiệm vụ của Quân đội. Chất lượng tổng hợp của Quân đội bao gồm chất lượng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, chất lượng con người và VKTBKT. Sức mạnh chiến đấu của Quân đội bao gồm các yếu tố cơ bản như: số lượng, cơ cấu, tổ chức, biên chế; chính trị - tinh thần và kỷ luật; VKTBKT; khoa học và nghệ thuật quân sự; bản lĩnh, trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ huy của đội ngũ cán bộ. Chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội cao hay thấp được thể hiện ở mức độ hoàn thành nhiệm vụ theo cương vị, chức trách và chuyên môn của từng quân nhân và chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, cũng như của toàn quân. Nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhằm đảm bảo cho Quân đội thực sự là lực lượng vũ trang sắc bén, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống và góp phần xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta.

“Với tinh thần “sản xuất cũng là một mũi tiến công”, các doanh nghiệp quân đội luôn giữ vững năng lực sản xuất quốc phòng, bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật, nâng cao sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội”.

(Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng)

Hiện nay và những năm sắp tới, tình hình thế giới, khu vực sẽ tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều khó khăn, thách thức phi truyền thống đối với nước ta, đặt ra yêu cầu mới đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Trong những điều kiện đó, việc xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, cần tập trung vào các nội dung chủ yếu sau:

Một là, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Không ngừng tăng cường bản chất giai cấp công nhân, tính dân tộc và tính nhân dân của Quân đội, mọi cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; có tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế; dân chủ tốt, kỷ luật nghiêm; có tinh thần khắc phục khó khăn, ý chí quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Hai là, xây dựng Quân đội chính quy cần tập trung giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ nhằm tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động, làm cho Quân đội có tính tổ chức, tính kỷ luật, tính tập trung thống nhất cao hơn, khoa học hơn. Trong đó, cần tập trung giáo dục nâng cao nhận thức cho bộ đội, nhất là đội ngũ cán bộ các cấp về mục tiêu, yêu cầu, nội dung xây dựng chính quy là vấn đề quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Nội dung xây dựng chính quy phải toàn diện, song có trọng tâm, trọng điểm, đột phá vào những khâu yếu, mặt yếu; nâng cao trình độ chính quy trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; quản lý con người và VKTBKT. Kết hợp chặt chẽ xây dựng chính quy với chấp hành kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước.  

Ba là, xây dựng Quân đội nhạy bén về chính trị, tinh nhuệ về nghệ thuật quân sự, nhất là nghệ thuật quân sự trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc chống lại chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao; xây dựng Quân đội tinh nhuệ về kỹ thuật; xây dựng tổ chức, biên chế tinh, gọn, mạnh, có sức cơ động cao. Trong đó, vấn đề cốt lõi là xây dựng con người, làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ luôn có lập trường, tư tưởng, bản lĩnh chính trị kiên định, có ý chí, quyết tâm chiến đấu cao, kỹ năng chiến đấu tốt, có trình độ chỉ huy, làm chủ mọi VKTBKT.    

Bốn là, xây dựng Quân đội từng bước hiện đại cần tập trung vào các nội dung, đó là: Cùng với việc phát huy, nâng cao hiệu quả sử dụng, hiện đại hóa VKTBKT hiện có, Quân đội cần phải có VKTBKT mới, hiện đại để nâng cao sức mạnh chiến đấu, sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao. Do đó, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, cần xây dựng và phát triển ngành Công nghiệp quốc phòng (CNQP) tự chủ, tự cường, hiện đại và lưỡng dụng, ngành CNQP cần tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngày 16/7/2011 của Bộ Chính trị “Về xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”; chủ động tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng những chủ trương, giải pháp có hiệu quả để phát triển CNQP đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại vào năm 2030. CNQP cần phải đi trước, đón đầu, đột phá vào công tác nghiên cứu thiết kế, chế tạo, sản xuất vũ khí, khí tài, phương tiện kỹ thuật mới. Đồng thời, phát huy tinh thần độc lập tự chủ, khắc phục khó khăn, bảo dưỡng, sửa chữa, cải tiến và sử dụng hiệu quả VKTBKT hiện có; đầu tư mua sắm VKTBKT mới phù hợp với điều kiện đất nước. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa con người và vũ khí, trang bị trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu trong điều kiện mới.

Nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao là trách nhiệm của toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức quốc phòng có vai trò rất quan trọng, là lực lượng trực tiếp quyết định quá trình nâng cao chất lượng tổng hợp, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội trong thời kỳ mới.

Thiếu tướng, PGS. TS. NGUYỄN VĨNH THẮNG

Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự