CNQP&KT - Năm 2022, Cơ quan Quản lý sáng chế và nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO) chính thức công nhận bằng sáng chế độc quyền tại Mỹ đối với 2 đăng ký của Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (VHT). Với 8 bằng sáng chế độc quyền được cấp, VHT hiện là doanh nghiệp công nghệ cao của Việt Nam có nhiều bằng sáng chế được bảo hộ độc quyền của Mỹ nhất, bao trùm trên cả 3 lĩnh vực: quân sự, dân sự, viễn thông.

Lý giải về tầm quan trọng của các sáng chế được Mỹ công nhận và cấp bằng, Thượng tá Nguyễn Vũ Hà, Tổng giám đốc VHT (thuộc Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội), cho biết: “Các văn bằng sáng chế do Mỹ bảo hộ là vật chứng đảm bảo cho thành công của doanh nghiệp khi tiến bước vào thị trường quốc tế. Các giải pháp kỹ thuật được đăng ký sáng chế đều có tính mới, tính thực tiễn và ứng dụng cao, giúp doanh nghiệp giải quyết được những hạn chế về kỹ thuật ở các lĩnh vực liên quan”. Theo Thượng tá Nguyễn Vũ Hà, việc có đề tài nghiên cứu được Mỹ cấp bằng sáng chế có thể coi là thành tựu đặc biệt, bởi đây là quốc gia có nền công nghệ hàng đầu thế giới với các tiêu chí xét duyệt, chứng nhận hết sức khắt khe, kỹ lưỡng. VHT hiện còn 39 sáng chế đang được thẩm định tại Mỹ, và con số này chắc chắn không dừng lại.

Với nhận thức số lượng sáng chế được công nhận là một trong những thước đo về trí tuệ và mức độ sáng tạo của doanh nghiệp, VHT luôn coi trọng, khuyến khích việc triển khai nghiên cứu và đăng ký sáng chế, thu hút đội ngũ làm công tác nghiên cứu khoa học tích cực tham gia… Chia sẻ về việc khuyến khích sở hữu trí tuệ ở đơn vị, Trung tá Nguyễn Cương Hoàng, Phó Tổng giám đốc VHT, khẳng định: “Doanh nghiệp, tổ chức muốn phát triển công nghệ riêng, tạo ra các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh về công nghệ thì bắt buộc phải chú ý đến vấn đề sở hữu trí tuệ. Nếu không, sản phẩm làm ra có nguy cơ bị sao chép, làm giả, thậm chí “đối thủ” có thể lấy chính công nghệ đó để đăng ký sở hữu trí tuệ”.

Để tạo sức hút cho hoạt động sáng chế, khơi dậy và phát huy trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với doanh nghiệp, VHT có hình thức động viên, khen thưởng kịp thời đối với đội ngũ kỹ sư biến các công nghệ lõi thành sở hữu trí tuệ đăng ký ở trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, VHT cũng phối hợp chặt chẽ với Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) thúc đẩy quá trình xét duyệt, mở cánh cửa rộng đưa các bằng sáng chế ra thị trường quốc tế. “Thực tế, trong quá trình đăng ký sáng chế ở “sân chơi” quốc tế, có không ít vướng mắc, trở ngại mà các kỹ sư của VHT phải đối mặt. Thời gian đầu, khi đăng ký sáng chế ở nước ngoài, chúng tôi chưa nắm được thông lệ, cách đặt vấn đề, trình bày để tránh xung đột với các sở hữu trí tuệ khác. Để khắc phục những khó khăn này, VHT hợp tác với các công ty luật để được tư vấn, hỗ trợ cách làm hiệu quả nhất” - Trung tá Nguyễn Cương Hoàng cho hay.

Nhờ cách làm bài bản cũng như các công trình nghiên cứu bám sát thực tiễn, mang tính ứng dụng cao, tần suất sáng chế của VHT được cấp bằng độc quyền trong nước và quốc tế ngày một nhiều hơn, thời gian chuẩn bị cũng rút ngắn hơn. Tính từ năm 2017 đến nay, Tổng công ty đã có gần 300 đơn đăng ký sáng chế, trong đó Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp 39 văn bằng sáng chế và 19 giải pháp hữu ích. Theo báo cáo của Clarivate - tổ chức quốc tế hàng đầu thế giới về phân tích chất lượng nghiên cứu khoa học, Viettel là một trong 2 doanh nghiệp, tổ chức ở Việt Nam có bước đột phá về số lượng bằng sáng chế.

Từ năm 2017 đến nay, Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp 39 văn bằng sáng chế và 19 giải pháp hữu ích. Viettel là một trong 2 doanh nghiệp, tổ chức ở Việt Nam có bước đột phá về số lượng bằng sáng chế.

(Nguồn: Tổng công ty VHT)

Được biết, 2 sáng chế mới nhất của VHT vừa được UPSTO công nhận trong năm 2022 là “Ăng-ten hai phân cực dải rộng” và “Ống kính hồng ngoại sóng trung zoom liên tục tỷ số zoom lớn”. Trong đó, bản chất kỹ thuật của sáng chế “Ăng-ten hai phân cực dải rộng” là đưa ra phương án ăng-ten cấu trúc nhỏ gọn có phân cực kép và băng thông rộng, đủ xử lý thông tin tốc độ cao. Ăng-ten bao gồm các phần tử phát xạ, mặt phẳng nền, cáp cao tần tiếp điện. Việc sử dụng ăng-ten phân cực kép cho phép truyền hai kênh thông tin trên cùng một tần số sóng mang, giúp tăng gấp đôi băng thông cũng như tốc độ truyền dữ liệu. Sáng chế này có thể áp dụng cả trong dân sự và quân sự. Còn sáng chế “Ống kính hồng ngoại sóng trung zoom liên tục tỷ số zoom lớn” mang đến các tính năng quan sát tích hợp tới phạm vi hàng chục km. Nhờ kết hợp với cảm biến làm lạnh, ống kính hồng ngoại này cung cấp hình ảnh có độ tương phản cao, hoạt động tốt trong các điều kiện tầm nhìn hạn chế như sương mù, khói bụi hay đêm tối.

Chỉ vài tháng trước đó, tháng 8/2021, một trong những công trình nghiên cứu tiêu biểu khác của VHT được USPTO cấp bằng là sáng chế “Bộ ghép lai có cổng tổng và cổng hiệu đồng hướng” của nhóm dự án đài ra-đa 3D thuộc Trung tâm Ra-đa. Nhờ sáng chế này, bộ ghép lai có thể được tích hợp hiệu quả vào mạch tần số cao với cấu trúc đơn giản, sử dụng vật liệu phổ biến. “Trong quá trình nghiên cứu, thiết kế sản phẩm, chúng tôi xác định nếu thiết kế theo các phương án truyền thống thì đơn giản trong thiết kế mô-đun nhưng sẽ gây khó khăn cho việc thiết kế toàn bộ sản phẩm. Từ đó, nhóm quyết định vừa thiết kế dựa trên nguyên lý cũ, vừa nghiên cứu thiết kế hoàn toàn mới. Khi hoàn thành mô phỏng bản thiết kế đầu tiên, nhóm đã thấy tính khả thi của bản thiết kế mới”, kỹ sư Trần Hoàng Việt chia sẻ về quá trình hình thành sáng chế.

Một sáng chế đáng chú ý khác của VHT được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự và dân sự là sáng chế về cơ cấu trợ lực cho rô-bốt song song bằng hệ lò xo với trợ lực hằng số. Sáng chế được sử dụng trợ lực cho rô-bốt song song trong lĩnh vực mô phỏng chuyển động, góp phần làm giảm chi phí chế tạo, tăng tuổi thọ trong khi vẫn đáp ứng được các chỉ tiêu về tải trọng và không gian làm việc. Khi đưa vào phục vụ công tác huấn luyện, đào tạo, sáng chế sử dụng trong các thiết bị mô phỏng ô tô, xe tăng, máy bay… đã góp phần giảm chi phí so với tổ chức đào tạo thực tế, giảm thiểu rủi ro, tăng tính cơ động, có thể sử dụng trong mọi điều kiện thời tiết, môi trường và linh hoạt trong việc thay đổi chương trình đào tạo.

“Sở hữu trí tuệ bản chất là quá trình tích lũy. Muốn biết một hãng công nghệ mạnh đến đâu, người ta thường hỏi rằng anh có bao nhiêu bằng sở hữu trí tuệ” -  Trung tá Nguyễn Cương Hoàng khẳng định. Thời gian tới, để tiếp tục khơi dậy sức sáng tạo trong nghiên cứu, sáng chế tại đơn vị, VHT đặt ra mục tiêu mỗi năm phải có từ 50 đến 100 sở hữu trí tuệ mới được đăng ký ở trong nước và quốc tế, phục vụ tốt nhiệm vụ quốc phòng cũng như nền kinh tế quốc dân.

HOÀNG HÀ