CNQP&KT - Gần 40 năm đứng chân trên mảnh đất Tây Nguyên, Binh đoàn 15 đã góp phần giúp đồng bào dân tộc trên vùng đất đỏ bazan ổn định cuộc sống, từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu; đồng thời, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Những năm qua, được sự quan tâm, đầu tư của Đảng và Nhà nước, diện mạo cũng như đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên đã có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, nơi đây vẫn còn nhiều khó khăn về đời sống, xã hội, nhất là trình độ dân trí của đồng bào dân tộc thiểu số còn thấp, nhiều hủ tục lạc hậu tồn tại lâu đời, v.v. Do đó, việc thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân được Binh đoàn 15 xác định là việc làm có ý nghĩa quan trọng hàng đầu, cần nỗ lực, kiên trì thực hiện.

Ngay từ những năm đầu đi vào hoạt động (thành lập 20/2/1985), Binh đoàn 15 đã nghiên cứu chọn cây cao su, cà phê là hai loại cây phù hợp với thổ nhưỡng, đầu ra sản phẩm cơ bản thuận lợi để trồng, nhằm giúp dân xóa đói, giảm nghèo, có thu nhập ổn định, nâng cao đời sống. Cùng với việc lựa chọn cây trồng phù hợp và từng bước mở rộng mô hình sản xuất, Binh đoàn kiên trì chính sách ưu tiên tuyển dụng lao động là người đồng bào dân tộc thiểu số; kết hợp chặt chẽ giữa tuyển dụng lao động, phát triển sản xuất với nâng cao trình độ dân trí. Đây vừa là trách nhiệm chính trị của Binh đoàn, vừa là việc làm có ý nghĩa xã hội nhân văn sâu sắc. Tuy nhiên, do tập quán du canh, du cư, canh tác, sinh hoạt phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên “ăn sâu bám rễ” nhiều đời nên việc đưa bà con vào làm việc tại Binh đoàn là điều không dễ dàng. Do đó, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Binh đoàn đã kiên trì vận động, đưa người Kinh vào “làm mẫu”, cầm tay chỉ việc, thuyết phục đồng bào bằng thực tế cuộc sống khấm khá của mình. Binh đoàn thường xuyên chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nhận thức, khoa học - kỹ thuật, kỹ năng lao động cho đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ; cử cán bộ kỹ thuật về từng thôn, bản hướng dẫn bà con kỹ thuật nuôi, trồng và hỗ trợ vốn, cây giống, giúp bà con phát triển kinh tế gia đình, xây dựng đời sống văn hóa, v.v. Với phương châm “Phát triển và mở rộng sản xuất đến đâu, thu hút lao động và xây dựng khu dân cư đến đó”, cùng với vườn cao su, cà phê được mở rộng, những bản, làng được xây dựng ngày càng khang trang. Nhiều gia đình trước đây chỉ biết phá rừng làm nương rẫy, thì nay đã chuyển sang trồng cây công nghiệp dài ngày. Việc làm ổn định, đời sống ngày càng nâng cao, nhiều hộ gia đình có thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi tháng; tỷ lệ hộ nghèo tại các địa bàn đóng quân của Binh đoàn từ hơn 60% giảm xuống dưới 10%. Đến nay, số lao động là người dân tộc thiểu số làm việc trong Binh đoàn đạt trên 52%, công nhân và các hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã nhận khoán hơn 70% tổng diện tích cây trồng của Binh đoàn. Sự giúp đỡ của Binh đoàn góp phần nâng cao đời sống, làm chuyển biến nhận thức của đồng bào về cách thức phát triển kinh tế gia đình, ý thức giáo dục, chăm sóc sức khỏe và vệ sinh môi trường. Qua đó, góp phần xây dựng buôn, làng, đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu; củng cố cơ sở chính trị địa phương ngày càng vững chắc, tăng cường lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước và Quân đội.

Do đặc thù nhiệm vụ nên hầu hết các đơn vị của Binh đoàn đứng chân chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng căn cứ kháng chiến, dân cư thưa thớt, đời sống khó khăn, hạ tầng kém phát triển, cơ sở chính trị nhiều nơi còn mỏng, yếu, trình độ dân trí thấp, dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Thực tế đó đòi hỏi Binh đoàn phải chú trọng làm tốt công tác dân vận, giúp dân xóa đói, giảm nghèo bền vững. Yếu tố cốt lõi là đẩy mạnh phát triển sản xuất, kinh doanh gắn với xây dựng kết cấu hạ tầng, bảo đảm phúc lợi xã hội ở từng công ty, đơn vị và địa phương đứng chân; xây dựng địa bàn dân cư gắn với phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể khu kinh tế - quốc phòng và các dự án được triển khai, Binh đoàn 15 đã xây dựng quy hoạch cụ thể, có chính sách điều chỉnh lao động hợp lý từng ngành, từng lĩnh vực sản xuất gắn với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển công nghiệp nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; tập trung nguồn lực cho xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh; gắn tốc độ phát triển của Binh đoàn với sự phát triển chung của Tây Nguyên và cả nước. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án do Nhà nước đầu tư; tích cực tham gia xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới bằng những công trình, phần việc thiết thực, như: tu sửa, xây dựng hạ tầng, giải quyết đất ở, đất sản xuất, xóa nhà tranh tre, nứa lá trên địa bàn… Đến nay, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội do Binh đoàn xây dựng đã trở thành nền tảng cho sự phát triển của địa phương.

Binh đoàn 15 quản lý gần 16.000 lao động, trong đó có 8.000 lao động là người dân tộc thiểu số tại chỗ, hàng vạn nhân khẩu, 10 cụm dân cư với hàng trăm điểm dọc biên giới.

Bên cạnh đó, Binh đoàn tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào nơi đóng quân, đẩy lùi hủ tục lạc hậu; bảo đảm tốt các chính sách, nhất là chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào tôn giáo; thường xuyên thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách, trẻ em khuyết tật, gia đình khó khăn, v.v. Hệ thống quân y trong toàn Binh đoàn tích cực tham gia phát triển mạng lưới y tế cộng đồng; thực hiện có hiệu quả chương trình quân - dân y kết hợp, tổ chức khám, chữa bệnh, tư vấn sức khỏe cho hàng chục nghìn lượt người mỗi năm.

Từ chủ trương của Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên vành đai biên giới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Binh đoàn 15 coi việc định canh, định cư, xóa đói, giảm nghèo là việc làm quan trọng, góp phần giữ vững an ninh chính trị vùng biên giới. Do đó, Binh đoàn tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh; chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các đơn vị lực lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn phòng, chống hoạt động vượt biên trái phép, truyền đạo trái pháp luật; nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện, đấu tranh với hành vi kích động, xúi giục, chống phá của các thế lực thù địch; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng địa bàn đóng quân an toàn, vững mạnh. Thực hiện chủ trương “Binh đoàn gắn với tỉnh, huyện; công ty gắn với huyện, xã; đội sản xuất gắn với bản, làng”, Binh đoàn đã xây dựng 9 cụm và 225 điểm dân cư ở các công ty; các đội sản xuất hình thành nên các xóm, cụm dân cư xen kẽ với các làng của đồng bào dân tộc, tạo thế bố trí lực lượng liên hoàn, khép kín trong thế trận quốc phòng toàn dân. Đặc biệt, với sự hoạt động hiệu quả của các mô hình, cách làm sáng tạo trong công tác dân vận, tuyên truyền đặc biệt, nhất là mô hình “Gắn kết hộ công nhân với hộ đồng bào dân tộc thiểu số địa phương”, đã góp phần đưa đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước thấm dần vào mỗi người dân, từng gia đình, thôn, bản; củng cố mối đoàn kết giữa các dân tộc anh em, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên địa bàn.

Năm 2022, doanh thu của Binh đoàn 15 đạt gần 2.330 tỷ đồng, thu nhập bình quân đạt trên 7,5 triệu đồng/người/tháng.

Phát huy những kết quả đã đạt được, thời gian tới, Binh đoàn tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng các cấp; thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong tình hình mới; không ngừng nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng bảo đảm địa bàn luôn ổn định về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Cùng với quan tâm chăm lo việc làm, nâng cao thu nhập cho cán bộ, nhân viên, người lao động, Binh đoàn tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận, quan tâm chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân trong vùng dự án, đặc biệt quan tâm đến đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ; tham gia tích cực với địa phương xây dựng các cụm, điểm dân cư, thôn, làng, bản đạt tiêu chí về nông thôn mới; xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu mang tính lưỡng dụng nhằm phục vụ sản xuất và góp phần nâng cao đời sống văn hóa của người dân. Bên cạnh đó, tiếp tục phát huy thành quả trong công tác đối ngoại quốc phòng, tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả các dự án trên nước bạn Lào, Campuchia, góp phần làm sâu sắc hơn tình hữu nghị đặc biệt giữa ba nước Đông Dương.

Với trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, Quân đội, bằng tình cảm gắn bó máu thịt với đồng bào Tây Nguyên, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, người lao động Binh đoàn 15 Anh hùng luôn kiên trì, không ngừng đổi mới, sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh, tăng cường tiềm lực quốc phòng - an ninh trên địa bàn, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng Tây Nguyên phát triển bền vững.

Thiếu tướng HOÀNG VĂN SỸ

Tư lệnh Binh đoàn 15