CNQP&KT - Nếu chỉ "nghe nói" thì chưa thể hình dung nổi bằng cách nào những người lính thợ quốc phòng có thể làm ra những con tàu hiện đại vượt sóng ra khơi. Với tinh thần lấy khoa học - công nghệ là động lực phát triển, những năm qua, Nhà máy Z173 đã có bước đột phá trong thi công đóng mới, sửa chữa các gam tàu quân sự, tàu kinh tế hiện đại trang bị cho Quân đội và phục vụ kinh tế dân sinh.

PHÁT HUY YẾU TỐ CON NGƯỜI VÀ THIẾT BỊ CÔNG NGHỆ

Nhà máy Z173 (thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng) có tên thương hiệu khá nổi tiếng, đó là Công ty Hồng Hà (tên đăng ký doanh nghiệp là Công ty TNHH Một thành viên Đóng tàu Hồng Hà). Dù theo cách gọi "phiên hiệu" hay "dân chính" thì điều quan trọng là chức năng, nhiệm vụ và những sản phẩm đặc biệt do doanh nghiệp làm ra không hề thay đổi.

Tới làm việc tại Nhà máy Z173, chúng tôi đã được "mắt thấy, tai nghe" nhiều điều thú vị, trong đó có giải mã câu hỏi tại sao hàng chục tấn sắt thép dưới bàn tay khối óc của những người lính thợ nơi đây lại có thể nổi hiên ngang trên mặt nước. Chắc chắn rồi, đó chỉ có thể là nhờ vào khoa học - công nghệ (KHCN).

Thật vậy, xác định KHCN có vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi phương thức sản xuất, tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, góp phần giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, trong quá trình xây dựng và phát triển, lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy Z173 đã sớm tiếp thu và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến của thế giới vào đóng mới, sửa chữa, bảo đảm kỹ thuật cho các tàu quân sự và kinh tế.

Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá, ThS. Nguyễn Biên Thùy, Phó giám đốc kỹ thuật Nhà máy Z173, cho biết: Z173 luôn coi công tác KHCN là xương sống, là động lực quan trọng để xây dựng đơn vị phát triển bền vững. Do vậy, cùng với việc đầu tư các dây chuyền, trang - thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất, như: máy cắt gọt kim loại điều khiển bằng chương trình số (CNC), dây chuyền xử lý bề mặt tôn tự động, dây chuyền phun bi tự động, các xe vận chuyển tổng đoạn 50 tấn và 100 tấn, máy ép thủy lực 700T, máy uốn ống bán tự động, máy hàn tự động và hệ thống đo lường, kiểm nghiệm các thiết bị đo… Nhà máy đã quan tâm thu hút cán bộ kỹ thuật được đào tạo ở trong nước và nước ngoài về công tác tại đơn vị. Đồng thời, triển khai áp dụng các chương trình quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn ISO 9001:2015; quản lý môi trường theo Tiêu chuẩn ISO 14001:2015; quản lý sức khỏe, nghề nghiệp theo Tiêu chuẩn OHSAB 18001:2007; quản lý năng lượng theo Tiêu chuẩn ISO50001:2018 và thực hiện Chương trình 5S-Kaizen… phục vụ đóng mới, sửa chữa tàu, thuyền. Cũng cần nói thêm, ngay từ đầu những năm 2000, một số cán bộ, kỹ sư của Nhà máy đã được cử đi nước ngoài để tìm hiểu, học tập, chuyển giao và làm chủ phần mềm thiết kế tàu HSB4.0, SB3DS và mô hình mô phỏng 3D tàu trên máy tính. Đến năm 2010, Nhà máy đã đầu tư và làm chủ phần mềm thiết kế Shipcontractor, 3D inventer; đồng thời, triển khai ứng dụng công nghệ đóng tàu theo phương pháp mô - đun hóa sản phẩm (đóng tổng đoạn), công nghệ phun bi tự động làm sạch bề mặt tôn, công nghệ sơn tự động, công nghệ phóng dạng trên máy cắt… giúp rút ngắn thời gian thi công, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Từ năm 2012 đến nay, Nhà máy Z173 đã thực hiện hơn 500 đề tài, giải pháp, sáng kiến áp dụng vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao, giá trị làm lợi khoảng 60 tỷ đồng.

  (Nguồn: Phòng Chính trị, Nhà máy Z173)

Cùng với việc nghiên cứu làm chủ các phần mềm thiết kế và công nghệ tiên tiến, Nhà máy đẩy mạnh phong trào nghiên cứu KHCN, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Từ năm 2012 đến nay, Nhà máy đã thực hiện gần 500 đề tài, giải pháp, sáng kiến áp dụng vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao, giá trị làm lợi khoảng trên 60 tỷ đồng. Tiêu biểu là các đề tài: "Xây dựng quy trình công nghệ đóng tàu cao tốc TT400 phục vụ lực lượng Cảnh sát biển" đoạt Giải thưởng cấp Nhà nước; đề tài "Nghiên cứu đổi mới công nghệ thiết kế thi công và chế tạo tàu chở nhựa đường 2800 DWT" đoạt giải Nhì Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam (VIFOTEC), giải Ba Giải thưởng Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO); đề tài "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo giá đạn dự trữ pháo A176 lắp trên tàu pháo TT400TP đoạt giải Ba Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội…

Nhờ có sự đầu tư đổi mới trang - thiết bị, phát triển nguồn nhân lực và đặc biệt là áp dụng KHCN vào sản xuất, từ năm 2012 đến nay, Z173 đã đóng mới, sửa chữa được hơn 60 tàu quân sự và tàu kinh tế xuất khẩu đảm bảo chất lượng, tiến độ, được chủ đầu tư đánh giá cao. Trong đó, có các gam tàu nổi bật về hàm lượng KHCN, như: tàu TT400TP, tàu TT400, tàu H222, K3000 phục vụ lực lượng Hải quân và Cảnh sát biển; tàu HQ200 cho Tổng cục Hải quan; tàu chở nhựa đường 2800 DWT cho Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam; tàu vận tải đa năng 2.600 tấn, 3.300 tấn; tàu cao tốc xuất khẩu sang Hà Lan và Ghana…

"CHÌA KHÓA" QUYẾT ĐỊNH TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG

Để hiểu thêm về lợi ích mà KHCN đem lại, chúng tôi đã trực tiếp đến thăm một số phòng, ban, xí nghiệp của Nhà máy.

Tại Xí nghiệp Vỏ tàu, Trung tá, TS. Nguyễn Ngọc Tân, Phó Giám đốc Xí nghiệp, cho biết: "Việc đóng tàu theo công nghệ mô-đun đã hạn chế được biến dạng thân tàu, đảm bảo độ chính xác, chất lượng, thời gian thi công rút ngắn từ 25 đến 30 ngày, tận dụng được mặt bằng sản xuất, cải thiện điều kiện làm việc cho người thợ, nhất là thợ hàn". Tại Phân xưởng Mộc sơn, đồng chí Hoàng Văn Hưng, Tổ trưởng Tổ làm sạch bề mặt kim loại, hồ hởi chia sẻ: "Từ khi Nhà máy áp dụng công nghệ phun bi tự động giúp bề mặt tôn vừa sạch, vừa có độ nhám, đảm bảo kỹ thuật cho quy trình sơn trước khi thi công tổng đoạn. Đặc biệt, dây chuyền có hệ thống thu hút và lọc bụi, rất thân thiện với môi trường".

Còn ở Phòng Thiết kế công nghệ, chúng tôi được chứng kiến không khí trao đổi sôi nổi giữa các cán bộ kỹ thuật về phương án thi công tối ưu nhất cho 4 cặp tàu dân quân, 2 cặp tàu SV45, SV72 cho Cục Hàng Hải Việt Nam. Thiếu tá Phạm Văn Anh, trợ lý Phòng Thiết kế công nghệ giới thiệu với chúng tôi về phần mềm thiết kế Shipcontractor, 3D inventer: "Đây là phần mềm thiết kế hiện đại, cho phép thiết kế mô phỏng hình dạng con tàu trên máy vi tính và có thể điều chỉnh, thay đổi hoàn toàn phương án thiết kế chỉ trong một thời gian ngắn với độ chính xác cao". Tại đây, chúng tôi cũng đã được ông Nguyễn Văn Mạnh, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần vận tải Biển Sơn - chủ nhân của 6 chiếc tàu chở khách đang được Nhà máy thi công đóng mới - cho biết: "Chúng tôi rất tin tưởng khi chọn Nhà máy Z173 là đối tác chiến lược trong đóng mới các tàu chở khách vì Nhà máy có hệ thống thiết bị, máy móc đồng bộ, hiện đại; trình độ tay nghề của người lao động rất đồng đều; tác phong làm việc chuyên nghiệp. Các sản phẩm của chúng tôi đóng tại đây đều đảm bảo chất lượng và có tính thẩm mỹ cao".

"Thời gian tới, Nhà máy sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KHCN vào sản xuất, nhất là các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tạo đột phá trong đóng mới và sửa chữa tàu, thuyền".

  (Thượng tá Nguyễn Biên Thùy, Phó giám đốc Nhà máy Z173)

Về định hướng phát triển công tác KHCN của Nhà máy Z173 trong thời gian tới, Thượng tá, ThS. Nguyễn Biên Thùy, thông tin với chúng tôi: Với phương châm coi KHCN là "chìa khóa" quyết định tốc độ tăng trưởng, thời gian tới, Nhà máy tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KHCN vào sản xuất, nhất là các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (công nghệ in 3D, robot), tạo đột phá trong đóng mới và sửa chữa tàu, thuyền và đảm bảo kỹ thuật. Đồng thời, có cơ chế đãi ngộ nhằm thu hút, sử dụng nguồn nhân lực KHCN chất lượng cao; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo.

Từ những điều "thực mục sở thị", chúng tôi tin tưởng rằng, với việc tích cực ứng dụng thành tựu KHCN vào sản xuất, Nhà máy Z173 sẽ tiếp tục đóng mới và sửa chữa được nhiều gam tàu hiện đại, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc và tham gia phát triển kinh tế đất nước.

MINH TUẤN