CNQP&KT - Công tác kiểm soát chất lượng sản phẩm quốc phòng của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng cần tiếp tục đổi mới, sáng tạo, đảm bảo năng suất, chất lượng, giá thành hợp lý; đặc biệt, trong giai đoạn Tổng cục triển khai nghiên cứu, sản xuất các chủng loại sản phẩm mới có hàm lượng khoa học và công nghệ cao.

Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) có nhiệm vụ nghiên cứu chế tạo, sản xuất các chủng loại vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) cung cấp cho các quân, binh chủng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; chất lượng sản phẩm VKTBKT có ý nghĩa quyết định cục diện chiến trường và sinh mạng bộ đội. Do đó, những năm qua, công tác quản lý chất lượng sản phẩm quốc phòng luôn được Đảng ủy, Thủ trưởng Tổng cục CNQP quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, toàn diện, chuyển biến tích cực và có bước phát triển mới.

Đến nay, Tổng cục CNQP đã sản xuất được trên 100 chủng loại sản phẩm quốc phòng và hơn 360 chủng loại vật tư kỹ thuật, với chỉ tiêu tính năng chiến, kỹ thuật, hình thức, mẫu mã, kiểu dáng công nghiệp tương đương VKTBKT của nước ngoài; sử dụng thuận tiện, an toàn, tạo được niềm tin cho bộ đội. Hiện, Tổng cục có 4 trung tâm đo lường cấp chiến thuật đặt tại 4 viện nghiên cứu; 22 cơ sở đo lường chất lượng được công nhận năng lực với đội ngũ có trình độ cao; đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng toàn quân. Hệ thống trang - thiết bị đo lường, thử nghiệm của Tổng cục được đánh giá đảm bảo chất lượng, hiện đại trong Quân đội; với hàng chục nghìn thiết bị đo lường. Cùng với đó là hàng vạn dưỡng kiểm có độ chính xác cao, phục vụ công nghệ sản xuất và nghiệm thu sản phẩm. Đối với các tiêu chuẩn sản phẩm, tiêu chuẩn phương pháp, quy trình nghiệm thu, toàn Tổng cục hiện có hơn 630 tiêu chuẩn sản phẩm, hơn 350 tiêu chuẩn phương pháp, gần 500 quy trình nghiệm thu sản phẩm các cấp. Đặc biệt, giai đoạn 2018-2023, Tổng cục xây dựng 101 bộ tiêu chuẩn quân sự Việt Nam (TCVN/QS), 81 bộ tiêu chuẩn quân sự cơ sở (TCQS/CNQP) cho sản phẩm; 4 bộ quy trình hiệu chuẩn cho các trang - thiết bị đo lường; được đánh giá cao về chất lượng và hiệu quả trong thực tiễn. Đa số đơn vị trong Tổng cục đều áp dụng bộ tiêu chuẩn Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015, một số đơn vị áp dụng Hệ thống tiêu chuẩn quốc tế về quản lý môi trường ISO 14001:2015, Tiêu chuẩn quốc tế - Hệ thống an toàn sức khỏe ISO 45001:2018, Hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001:2018, Hệ thống quản lý ngành ô tô IATF 16949:2016; sử dụng các bộ công cụ quản lý trực quan 5S - Kaizen…

Giai đoạn 2018-2023, Tổng cục xây dựng 101 bộ tiêu chuẩn quân sự Việt Nam (TCVN/QS), 81 bộ tiêu chuẩn quân sự cơ sở (TCQS/CNQP) cho sản phẩm; 4 bộ quy trình hiệu chuẩn cho các trang - thiết bị đo lường; được đánh giá cao về chất lượng và hiệu quả trong thực tiễn.

(Nguồn: Cục Quản lý công nghệ Tổng cục CNQP)

Trong công tác xây dựng văn bản quản lý nhà nước và hướng dẫn nghiệp vụ, Tổng cục CNQP đã xây dựng các quyết định ban hành quy chế kiểm soát chất lượng. Một số quy chế kiểm soát chất lượng sản phẩm có độ khái quát cao, được phát triển thành các Thông tư số 61/TT-BQP ngày 27/3/2017, Thông tư số 273/TT-BQP ngày 23/10/2017 của Bộ Quốc phòng... Hằng năm, các hướng dẫn của ngành được thông tin, tuyên truyền kịp thời đến tất cả đơn vị trong Tổng cục. Định kỳ hai năm, Cục Quản lý công nghệ tổ chức tập huấn văn bản, nội dung mới cho các đối tượng là chỉ huy kỹ thuật, trưởng, phó phòng, ban, phân xưởng của các nhà máy. Đến nay, toàn Tổng cục đã có 21/22 nhà máy áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn ISO 9001:2015, được các tổ chức đánh giá có uy tín trong và ngoài Quân đội công nhận.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả nổi bật, song, ngành tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng của Tổng cục vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như: sự quan tâm của lãnh đạo, chỉ huy một số đơn vị có lúc chưa toàn diện, sâu sát; biên chế tổ chức thiếu so với định biên, dẫn đến cán bộ kiểm soát chất lượng sản phẩm (KCS) phải kiêm nhiệm; một số đơn vị chưa ưu tiên đầu tư, mua sắm trang - thiết bị đo lường, thử nghiệm dẫn đến bị động, lúng túng khi tổ chức nghiệm thu sản phẩm…

Thời gian tới, công tác chất lượng của Tổng cục CNQP cần tiếp tục đổi mới, sáng tạo, đảm bảo các tiêu chí năng suất, chất lượng, giá thành hợp lý; đặc biệt trong giai đoạn Tổng cục triển khai nghiên cứu, sản xuất các chủng loại sản phẩm mới có hàm lượng khoa học và công nghệ cao. Để đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, các cơ quan, đơn vị, nhà máy sản xuất quốc phòng cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, quán triệt nghiêm Nghị quyết số 365-NQ/ĐU ngày 31/12/2021 của Đảng ủy Tổng cục CNQP về lãnh đạo nâng cao chất lượng sản phẩm quốc phòng, giúp lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác chất lượng. Trên cơ sở đó, đánh giá lại công tác thiết kế, kiểm tra việc chấp hành kỷ luật công nghệ, tạo thế "kiềng ba chân" vững chắc, góp phần nâng cao chất lượng VKTBKT do Tổng cục sản xuất, ngang tầm với các sản phẩm cùng loại trên thế giới.

Hai là, quan tâm mua sắm, sửa chữa, sản xuất các phương tiện đo, chuẩn mẫu, phương tiện thử nghiệm, phục vụ giữ chuẩn, truyền chuẩn, nghiệm thu cấp Tổng cục. Số phương tiện đo, phương tiện thử nghiệm mua sắm mới cần được quản lý và thống nhất từ khâu chuẩn bị trong các dự án đầu tư đến nghiệm thu đưa vào sử dụng, đảm bảo nhất quán trong toàn Tổng cục. Đối với số phương tiện sửa chữa, chuẩn mẫu cần bố trí nguồn kinh phí đảm bảo hằng năm, do đây là các thiết bị hiện đại, hóa chất tinh khiết, vật đo có độ chính xác cao; các phương tiện phục vụ thử nghiệm thiếu hoặc không đồng bộ cần có kế hoạch nghiên cứu, chế tạo, tránh lúng túng, bị động khi nghiệm thu sản phẩm.

Hệ thống trang - thiết bị đo lường, thử nghiệm của Tổng cục CNQP được đánh giá đảm bảo chất lượng, hiện đại trong Quân đội; với hàng chục nghìn thiết bị đo lường, hàng vạn dưỡng kiểm có độ chính xác cao, phục vụ sản xuất và nghiệm thu sản phẩm.

Ba là, xây dựng các quy chế kiểm soát chất lượng mới, phân rõ chức năng, nhiệm vụ của ngành tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, đảm bảo theo nguyên tắc: Tổng cục kiểm soát chất lượng VKTBKT; phân cấp, ủy quyền cho các đơn vị tổ chức nghiệm thu và chịu trách nhiệm đối với vật tư, bán thành phẩm hoặc thành phẩm nhóm 2, trừ các vật tư cháy, nổ (bao bì, ống giấy, túi trang cụ…). Đồng thời, đề xuất thay đổi điều kiện và quy trình nghiệm thu trong tài liệu thiết kế, giảm chi phí nghiệm thu nhưng vẫn kiểm soát chất lượng VKTBKT, như: tăng gấp đôi số lần thử nghiệm ở một số hạng mục đối với sản phẩm sản xuất loạt "0", với sản phẩm sản xuất loạt có thể nghiệm thu một số hạng mục theo chu kỳ (ví dụ như bắn bền các loại nòng súng…).

Bốn là, kiện toàn đội ngũ cán bộ ngành, bổ sung cán bộ trẻ có năng lực, được đào tạo bài bản các chuyên ngành kỹ thuật. Bên cạnh đó, củng cố, tăng cường biên chế tổ chức lực lượng cán bộ KCS, nhất là các chuyên ngành đặc thù, như: vũ khí, đạn, thuốc phóng, thuốc nổ; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm theo hướng "thạo một việc, biết nhiều việc" để phối hợp tốt với các phòng, ban chức năng trong thực hiện nhiệm vụ. Việc tuyển dụng, điều chuyển cán bộ KCS cần xét theo chuyên ngành đào tạo, năng lực làm việc, tạo điều kiện giúp họ nhanh chóng nắm bắt, làm quen với những đặc thù của ngành.

Năm là, tổ chức học tập, tham quan, trao đổi kinh nghiệm về công tác chất lượng giữa các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài Tổng cục; áp dụng các bộ công cụ quản lý sản xuất và chất lượng tiên tiến trên thế giới. Đặc biệt, trong bối cảnh Tổng cục đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh tế và xuất khẩu, ký kết hợp tác với nhiều tổng công ty, tập đoàn lớn, nội dung này càng cần được đẩy mạnh hơn nữa. Do vậy, cần tổ chức tốt các lớp đào tạo về năng suất, chất lượng cho cán bộ chủ chốt của các cơ quan, đơn vị trong Tổng cục; các đơn vị không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực, khả năng dự trữ tiềm lực về khoa học và công nghệ, dây chuyền, nhân lực, tài chính, đáp ứng tốt các tiêu chí khắt khe của đối tác…

Với việc triển khai tích cực, đồng bộ các giải pháp nêu trên, tin tưởng rằng, ngành tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng Tổng cục CNQP sẽ có sự đổi mới căn bản, toàn diện, hiệu quả; góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm VKTBKT do Tổng cục CNQP nghiên cứu, sản xuất.

Đại tá TRẦN MẠNH TOÀN

Trưởng phòng Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Cục Quản lý công nghệ, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng