CNQP&KT - Năm 2024, Quân đội tiếp tục chủ động, tích cực tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế bằng các hình thức, biện pháp phù hợp, đúng định hướng của Đảng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế đất nước.

Năm 2023, tình hình an ninh, chính trị thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp. Hệ lụy của đại dịch Covid-19; xung đột quân sự Nga - Ucraine, Israel - Hamas, nội chiến ở Myanmar tác động xấu tới đời sống kinh tế - xã hội (KT-XH) nước ta. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chống phá trên các lĩnh vực… Trước tình hình đó, toàn quân đã quán triệt và thực hiện tốt sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương (QUTW), Bộ Quốc phòng (BQP); đẩy mạnh hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

QUTW, BQP đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc xây dựng các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội, phù hợp với chủ trương phát triển KT-XH và tăng cường quốc phòng, an ninh (QP, AN) trong giai đoạn mới. Sơ kết 5 năm thực hiện nghị quyết của Trung ương về: phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Tham gia xây dựng 6 nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển KT-XH và bảo đảm QP, AN trên 6 vùng chiến lược của Tổ quốc. Xây dựng, báo cáo Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ 4 đề án về kết hợp kinh tế với quốc phòng. Triển khai thực hiện Nghị quyết số 820-NQ/ QUTW ngày 17/12/2021 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo nhiệm vụ lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng của Quân đội đến năm 2030, Quân ủy Trung ương ban hành Quy chế số 2317-QC/QUTW ngày 30/9/2023 lãnh đạo nhiệm vụ lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng của Quân đội... Những cơ chế, chính sách được ban hành kịp thời là cơ sở để hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội được tiến hành đúng hướng, chặt chẽ, khoa học và đạt hiệu quả thiết thực.

QUTW, BQP lãnh đạo triển khai Quyết định số 49/QĐ-TTg ngày 24/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết các Khu kinh tế - quốc phòng (KTQP), góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, tăng cường QP, AN trên các địa bàn chiến lược. Tiếp tục thực hiện dự án tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các Khu KTQP đến năm 2030; sắp xếp ổn định dân cư giai đoạn 2021-2030 và thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia bảo đảm đúng tiến độ, hiệu quả. Tiếp tục xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, các tuyến đường giao thông thiết yếu, lớp học, điểm trường, nhà trẻ, mẫu giáo, bệnh xá quân - dân y, nhà văn hóa, hệ thống phát thanh nội bộ; công trình cấp điện sinh hoạt, nước sạch, chợ nông thôn; giúp dân xóa đói, giảm nghèo, phát triển sản xuất và lưu thông hàng hóa; duy trì cuộc sống ổn định cho các hộ dân nơi vùng biên. Các Đoàn KTQP phối hợp chặt chẽ với các đơn vị đứng chân trên địa bàn, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không tham gia các hoạt động trái pháp luật, không theo tà đạo, di cư tự do, khai thác, chặt phá rừng; đấu tranh phòng, chống âm mưu chống phá của các thế lực thù địch.

Bên cạnh đó, QUTW, BQP lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện quyết liệt việc sắp xếp lại DNQĐ theo hướng rút gọn đầu mối, bố trí theo vùng, miền, phù hợp với đề án tổ chức lực lượng Quân đội giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo. Thường xuyên nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu; phát huy hiệu quả hệ thống kiểm soát viên tại DNQĐ, đảm bảo các doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật và có hiệu quả. Các DNQĐ đã khắc phục khó khăn để hoàn thành kế hoạch sản xuất, kinh doanh, xây dựng đơn vị được giao hằng năm; hoạt động sản xuất, kinh doanh cơ bản có lãi, góp phần quan trọng vào sự ổn định và tăng trưởng kinh tế đất nước. Các doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng từng bước phát triển theo hướng hiện đại, lưỡng dụng, đáp ứng một phần nhu cầu vũ khí, trang bị kỹ thuật cho lực lượng vũ trang và góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 

Tập trung cơ cấu lại các doanh nghiệp quốc phòng, an ninh tinh, gọn, mạnh; thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn các đơn vị không còn hoặc ít nhiệm vụ quốc phòng, hiệu quả thấp; giải quyết các bất cập về tài chính, đất đai, chính sách để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn các DNQĐ.

Các đơn vị, DNQĐ trong toàn quân tăng cường công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế. Phối hợp với các địa phương để sắp xếp lại, xử lý nhà, đất tại các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn. Tổ chức quản lý chặt chẽ hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế của khối đơn vị thường trực, đơn vị hoạt động theo mô hình sự nghiệp công lập, góp phần tiết kiệm nguồn lực, nâng cao năng lực quốc phòng và đời sống bộ đội.

Ngoài ra, QUTW, BQP lãnh đạo, chỉ đạo quản lý chặt chẽ và hỗ trợ giải quyết khó khăn cho các DNQĐ đầu tư ra nước ngoài. Các cơ quan chức năng hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp chủ động hội nhập quốc tế; làm tốt công tác xúc tiến thương mại; triển khai hợp tác phát triển KT-XH với nước bạn Lào, Campuchia, Cuba; thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam với ASEAN và các nước trên thế giới, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Năm 2024, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp; tình hình biển Đông tiềm ẩn nhiều bất trắc, khó lường; các thế lực thù địch đẩy mạnh "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", phủ nhận nền tảng tư tưởng của Đảng… Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, QUTW, BQP về kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, toàn quân thực hiện nhiệm vụ tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng tập trung vào những vấn đề sau: Xây dựng, phát triển các Khu KTQP, đặc biệt là trên biển, đảo; các chương trình mục tiêu quốc gia; dự án tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các Khu KTQP. Tập trung cơ cấu lại các doanh nghiệp QP, AN và phục vụ QP, AN tinh, gọn, mạnh; thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn các đơn vị không còn hoặc ít nhiệm vụ quốc phòng, hiệu quả thấp. Thực hiện nghiêm các quy định về quản lý, sử dụng đất quốc phòng; rà soát, hướng dẫn các đơn vị xử lý các vấn đề tồn đọng về đất đai, các dự án liên doanh, liên kết vào mục đích kinh tế theo quy định mới. Tham mưu với Chính phủ cơ chế giải quyết vướng mắc trong các dự án đầu tư ra nước ngoài của các DNQĐ. Triển khai nhiệm vụ hội nhập quốc tế, hợp tác quốc tế trên các địa bàn chiến lược; tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại tại thị trường nước ngoài…

Để đạt được mục tiêu đã đề ra, toàn quân cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp chủ yếu sau:

Một là, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức và người lao động nhận thức rõ chức năng, nhiệm vụ vừa sẵn sàng chiến đấu, vừa tham gia lao động sản xuất, góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng, đóng góp vào ngân sách nhà nước, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội và phục vụ các hoạt động an sinh xã hội. Kiên quyết đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch nhằm hạ thấp uy tín, chia rẽ Quân đội với nhân dân, phủ nhận vai trò nền tảng tư tưởng của Đảng, làm phai mờ bản chất cách mạng của Quân đội.

"Các Đoàn KTQP, DNQĐ tiên phong gánh vác nhiệm vụ khó khăn ở những vùng biên cương, biển, đảo, địa bàn chiến lược... nơi mà các loại hình kinh tế khác không có điều kiện hoặc khó có thể tham gia".

(Thiếu tướng, TS. Trần Đình Thăng)

Hai là, toàn quân thực hiện tốt 3 chức năng "đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất" như huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó làm tốt hơn nữa chức năng lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng; đặc biệt là tiên phong gánh vác nhiệm vụ khó khăn ở những vùng biên cương, biển, đảo, địa bàn chiến lược của Tổ quốc; những nơi mà các loại hình kinh tế khác không có điều kiện hoặc khó có thể tham gia.

Ba là, kết hợp chặt chẽ và phát huy tốt vai trò của các loại hình lao động sản xuất, xây dựng kinh tế chủ yếu trong Quân đội; tiến hành tổ chức lại mô hình sản xuất tại các Khu KTQP; nâng cao năng lực, sức cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, kinh doanh, giữ vững thương hiệu của DNQĐ. Cùng với đó, tiếp tục phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng lưỡng dụng, hiện đại, thực sự trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia. Các đơn vị thường trực, đơn vị hoạt động theo mô hình sự nghiệp công lập tổ chức lao động sản xuất phù hợp với điều kiện cụ thể của mình; thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, tuyệt đối không để xảy ra vi phạm.

Bốn là, đổi mới tư duy phát triển, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tích cực thực hiện chuyển đổi số, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ; tận dụng thời cơ, chuyển hướng và tổ chức lại hoạt động của doanh nghiệp để tạo đà bứt phá…

Năm là, nâng cao khả năng thích ứng và chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế, quản lý doanh nghiệp… theo tinh thần "7 dám" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Phát huy vai trò của các cơ quan, đơn vị trong bồi dưỡng đội ngũ cán bộ thuộc quyền; nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. Sử dụng, đánh giá và đãi ngộ nguồn nhân lực dựa vào năng lực thực tiễn và hiệu quả công việc.

Sáu là, mở rộng hoạt động kinh tế đối ngoại, gắn với nâng cao khả năng độc lập, tự chủ của các đơn vị, DNQĐ; tích cực, chủ động tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Tích cực xúc tiến các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ lưỡng dụng. Chú trọng các dự án đầu tư ở những địa bàn có mối quan hệ chiến lược với Việt Nam. Các đơn vị, DNQĐ bảo đảm hiệu quả sản xuất, kinh doanh gắn với nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong năm 2024, toàn quân sẽ tiếp tục phấn đấu, chủ động và nỗ lực hơn nữa trong tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng, đóng góp có hiệu quả vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế đất nước.

Thiếu tướng, TS. TRẦN ĐÌNH THĂNG

Cục trưởng Cục Kinh tế/Bộ Quốc phòng