CNQP&KT - Chiều 30/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Đại tướng Phan Văn Giang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dự và phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Tại phiên họp, Trung tướng Lê Tấn Tới, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp (CNQP, AN và ĐVCN). Quốc hội đã thảo luận về nhiều nội dung, như: tổ hợp CNQP; vấn đề chuyển nguồn sử dụng ngân sách Nhà nước; Quỹ CNQP, AN; chế độ, chính sách trong lĩnh vực CNQP, AN… nhằm tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung tại phiên thảo luận, thay mặt Bộ Quốc phòng - Cơ quan chủ trì soạn thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN, Đại tướng Phan Văn Giang, cảm ơn ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội; đồng thời, khẳng định Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu tối đa ý kiến của Quốc hội, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật để thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật. Bộ trưởng Phan Văn Giang cũng làm rõ thêm một số nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, như về Quỹ CNQP, AN; giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu sản xuất sản phẩm quốc phòng, AN; cơ chế, chính sách đặc thù đối với hoạt động khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trong đó, đối với việc thành lập Quỹ CNQP, AN, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết việc thành lập Quỹ là hết sức cần thiết và khả thi, nhằm hỗ trợ triển khai thực hiện các nhiệm vụ cấp bách hoặc nghiên cứu, phát triển sản phẩm quốc phòng, AN có ý nghĩa chiến lược, đặc biệt, có tính mới, rủi ro cao. Đại tướng Phan Văn Giang dẫn chứng thực tế trong các cuộc xung đột trên thế giới gần đây, rất nhiều loại vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) mới, hiện đại được sử dụng, như: các loại tên lửa, thiết bị tác chiến điện tử, phương tiện không người lái (UAV, USV)...; đặc biệt nhiều sản phẩm được nghiên cứu, cải tiến, sản xuất ngay trên chiến trường. Việc nghiên cứu, chế tạo các sản phẩm này cần được đánh giá, thử nghiệm nhiều lần trong thực tiễn và có yếu tố rủi ro cao, do đó nếu sử dụng ngân sách Nhà nước thì quy trình kéo dài, không đáp ứng được tính kịp thời, cấp bách trong bảo đảm VKTBKT. Trên thế giới, nhiều quốc gia có nền CNQP phát triển đều thành lập quỹ để phục vụ nhiệm vụ này, như: Liên bang Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia... và được sử dụng rất hiệu quả.

Về nội dung giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu sản xuất sản phẩm quốc phòng, AN, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết quy định giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công đã được quy định tại Luật Đấu thầu năm 2023 và Nghị định số 32/2019/NĐ-CP, nhưng chưa điều chỉnh cho lĩnh vực sản xuất sản phẩm quốc phòng, AN. Trong khi đây là hoạt động đặc thù và phải bảo đảm tính bảo mật cao. Bên cạnh đó, các sản phẩm quốc phòng, AN phục vụ lực lượng vũ trang rất nhiều và đa dạng. Hằng năm, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đều giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị, cơ sở CNQP, AN sản xuất một số loại VKTBKT, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu cấp bách trong thực hiện nhiệm vụ. Vì vậy, việc quy định giao Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, phạm vi quản lý xây dựng và quy định trình tự, thủ tục giao nhiệm vụ, đặt hàng sản phẩm quốc phòng, AN là phù hợp.

Còn về cơ chế, chính sách đặc thù đối với hoạt động khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết đây là yếu tố quyết định để xây dựng CNQP, AN tự lực, tự cường, hiện đại, lưỡng dụng và trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia. Đặc biệt là trong chiến tranh, việc sản xuất, làm chủ VKTBKT mới, hiện đại là yếu tố tạo ra sự đột phá, quyết định đến sự thành bại trên chiến trường. Do vậy, để rút ngắn thời gian thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học, sớm đưa vào thực tiễn thì cần giao nhiệm vụ xuyên suốt từ nghiên cứu, chế thử đến sản xuất thử nghiệm; gắn trách nhiệm với quyền lợi của các nhà khoa học đối với sản phẩm cuối cùng. Bên cạnh đó, đây cũng là hoạt động mang tính rủi ro cao, có đề tài có thể không đạt được mục tiêu đề ra, do đó cần có cơ chế bảo vệ các tổ chức, cá nhân khi tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học - công nghệ (như được miễn trách nhiệm dân sự, loại trừ trách nhiệm hình sự khi thực hiện hoạt động khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ sản xuất quốc phòng, AN do nguyên nhân khách quan). Ngoài ra, hoạt động nghiên cứu khoa học - công nghệ phục vụ CNQP, AN cũng đòi hỏi tính bảo mật rất cao. Các nước trên thế giới rất hạn chế việc chuyển giao công nghệ đối với các loại VKTBKT hiện đại nên phải có những quy định đột phá để có thể làm chủ được công nghệ nền, công nghệ lõi nhằm tạo ra sản phẩm quốc phòng, AN tiến tiến, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương đánh giá cao ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội nhằm tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN. Đồng thời, yêu cầu Cơ quan thẩm tra (Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội) phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN, các cơ quan liên quan tiếp thu tối đa ý kiến của Quốc hội, tiếp tục nghiên cứu, hoàn chỉnh dự thảo Luật, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội thông qua theo đúng kế hoạch.

Tin, ảnh: PHƯƠNG ANH