CNQP&KT - Không chỉ khẳng định là một trong những doanh nghiệp viễn thông phát triển nhanh nhất thế giới, với lộ trình và kế hoạch bài bản, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) đang từng bước thể hiện vai trò nòng cốt xây dựng tổ hợp công nghiệp quốc phòng (CNQP) công nghệ cao và đã nghiên cứu, sản xuất thành công nhiều sản phẩm quân sự đáp ứng yêu cầu huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

Để hiểu rõ hơn vai trò nòng cốt của Viettel trong phát triển CNQP công nghệ cao, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Viettel.

HIỆN THỰC HÓA PHÁT TRIỂN TỔ HỢP CNQP CÔNG NGHỆ CAO

Phóng viên (PV): Tôi được biết, việc nghiên cứu, sản xuất thiết bị công nghệ cao "Make in Vietnam" là "không gian mới" của Viettel. Vấn đề này trên thực tế là như thế nào, thưa đồng chí?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Nghiên cứu, sản xuất thiết bị công nghệ cao bao gồm thiết bị hạ tầng viễn thông, internet vạn vật (IoT), thiết bị y tế, thiết bị năng lượng mới (điện gió, điện mặt trời) và CNQP công nghệ cao. Hiện, Viettel đang từng bước làm chủ công nghệ cốt lõi, làm chủ công nghệ nguồn; công nghiệp và công nghệ sẽ trở thành mảng kinh doanh lớn nhất của Viettel trong tương lai và là đóng góp lớn nhất của Viettel cho đất nước.

Khi làm công nghiệp công nghệ cao, Viettel đã tạo cảm hứng cho cả cộng đồng doanh nghiệp và khẳng định sức sáng tạo của người Việt Nam có thể nghiên cứu sản xuất được các thiết bị công nghệ cao; xây dựng và phát triển tổ hợp CNQP công nghệ cao theo yêu cầu của cấp trên.

PV: Đồng chí vừa nhấn mạnh chủ trương xây dựng và phát triển tổ hợp CNQP công nghệ cao, chắc hẳn là phải căn cứ vào "cơ sở lý luận và thực tiễn"?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Chúng ta đều biết, hiện đại hóa Quân đội là đòi hỏi tất yếu trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trong đó, vấn đề cốt lõi là phải tự chủ, tự lực, tự cường, hiện đại hóa sản xuất quốc phòng, đồng nghĩa với hiện đại hóa nền CNQP để bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) cho các đơn vị Quân đội huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và thực hiện các nhiệm vụ khác, hạn chế phụ thuộc từ nước ngoài.

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW, Bộ Chính trị đã ban hành tiếp Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 26/1/2022 về đẩy mạnh phát triển CNQP đến năm 2030 và những năm tiếp theo, trong đó xác định: CNQP phải làm chủ được công nghệ tiên tiến, hiện đại. Việc xây dựng CNQP hiện đại chính là tự nghiên cứu, phát triển cơ sở vật chất, kỹ thuật, quy trình công nghệ sản xuất và tiếp thu, nhận chuyển giao, ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ (KHCN) quân sự tiên tiến vào sản xuất VKTBKT, bởi đây là loại hàng hóa độc quyền, thuộc bí mật quân sự, bí mật quốc gia, việc mua bán, chuyển giao được kiểm soát chặt chẽ, giá thành cao, chi phí vận hành, bảo dưỡng, đào tạo nhân lực rất lớn.

Do vậy, xây dựng, phát triển tổ hợp CNQP công nghệ cao theo hướng chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại là hướng đi đúng đắn, phù hợp với thực tiễn, nhằm thu hẹp khoảng cách trình độ sản xuất quốc phòng của nước ta so với thế giới.

PV: Vậy phát triển CNQP công nghệ cao được Viettel hiện thực hóa như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Xây dựng tổ hợp CNQP là giải pháp chiến lược, cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương về xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Đặc biệt, trong bối cảnh tác động của một số cuộc chiến tranh, xung đột quân sự trên thế giới gần đây, các nước đều tăng cường năng lực tự chủ, huy động các nguồn lực tham gia phát triển CNQP.

Tham gia vào lĩnh vực CNQP từ năm 2010, Viettel luôn mang trong mình khát vọng phải làm chủ VKTBKT công nghệ cao để đóng góp cho đất nước, cho Quân đội. Đến nay, Viettel đã đạt được những kết quả bước đầu trong sản xuất, cung cấp trang - thiết bị quân sự công nghệ cao, góp phần giúp một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, nâng cao tiềm lực quân sự, quốc phòng, tăng cường khả năng tự chủ VKTBKT, tiết kiệm ngân sách nhà nước. Cùng với đó, Viettel từng bước xây dựng tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại cho phát triển CNQP và công nghiệp quốc gia; xác định hướng đi mới trong phát triển CNQP, như: Phát huy nguồn lực doanh nghiệp; chủ động đề xuất nhiệm vụ; tự chủ trong nghiên cứu thiết kế hệ thống, tích hợp hệ thống, làm chủ các công nghệ lõi, chỉ hợp tác chuyển giao công nghệ thành phần.

Viettel đã tạo được niềm tin với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về việc làm chủ các VKTBKT công nghệ cao và được giao thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong phát triển CNQP công nghệ cao. Hằng năm, lĩnh vực CNQP có đóng góp lớn vào kết quả sản xuất, kinh doanh của Viettel, đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước.

Những kết quả trên là cơ sở quan trọng để xây dựng Viettel trở thành "hạt nhân" của tổ hợp CNQP công nghệ cao kết hợp cùng các cơ sở nghiên cứu, cơ sở CNQP, các doanh nghiệp công nghiệp... phát triển CNQP theo hướng "chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại" như trong Nghị quyết mới của Bộ Chính trị đã xác định.

PV: Đâu là yếu tố mang lại sự thành công trên, thưa đồng chí?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Trước hết là do Viettel luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, định hướng xuyên suốt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và sự đoàn kết, quyết tâm của cán bộ, kỹ sư, nhân viên, người lao động trong Tập đoàn. CNQP gắn liền và có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược quốc phòng của quốc gia, vì vậy, cần có sự định hướng dài hạn, chỉ đạo xuyên suốt của các cấp lãnh đạo, sự hỗ trợ của các ban, bộ, ngành liên quan, cũng như sự quyết tâm, kiên trì thực hiện nhiệm vụ của đơn vị.

Viettel luôn sẵn sàng nhận các nhiệm vụ mới và khó mà Đảng, Chính phủ, Bộ Quốc phòng tin tưởng giao trong những năm qua. Việc dám nhận và đặt ra các mục tiêu khó đã tạo cho đội ngũ cán bộ, kỹ sư, nhân viên, người lao động của Viettel tinh thần dám đối diện với thách thức, luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ. Mục tiêu càng khó khăn sẽ càng tạo ra động lực sáng tạo và cách làm đột phá. Nhưng để phát triển CNQP cần phải phát huy sức mạnh tổng hợp của các đơn vị trong và ngoài Quân đội; phải thu hút và sử dụng được nhân lực và tri thức ở cả trong và ngoài nước. Vì vậy, cần tư duy theo hướng mở, quy tụ và tăng cường các nguồn lực mới từ bên ngoài. Đó cũng là hướng đi mà Viettel đang thực hiện. Bên cạnh đó, Viettel cũng đã chủ động phát huy thế mạnh của một doanh nghiệp công nghệ về nhân lực, về hợp tác quốc tế, về nguồn quỹ phát triển KHCN. Do vậy, khi được cấp trên tin tưởng giao nhiệm vụ, Viettel đã phát huy tốt các thế mạnh của mình trong nghiên cứu làm chủ vũ khí công nghệ cao.

"Để phát triển CNQP cần phải phát huy sức mạnh tổng hợp của các đơn vị trong và ngoài Quân đội; phải thu hút và sử dụng được nhân lực và tri thức ở cả trong và ngoài nước. Vì vậy, cần tư duy theo hướng mở, quy tụ và tăng cường các nguồn lực mới từ bên ngoài. Đó cũng là hướng đi mà Viettel đang thực hiện".

                              (Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến)

PHẤN ĐẤU VÀO NHÓM DOANH NGHIỆP QUỐC PHÒNG LỚN CỦA THẾ GIỚI

PV: Đề nghị đồng chí cho biết mục tiêu của Viettel về phát triển CNQP công nghệ cao thời gian tới là gì?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Trong giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn những năm tiếp theo, Viettel hướng tới mục tiêu tự chủ trong nghiên cứu, sản xuất một số VKTBKT công nghệ cao, có ý nghĩa chiến lược, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 26/1/2022 của Bộ Chính trị. Trong đó, tập trung xây dựng nền CNQP chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại và CNQP phải làm chủ được công nghệ tiên tiến, hiện đại. Viettel đặt ra mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn, phấn đấu đứng trong nhóm các doanh nghiệp quốc phòng lớn của thế giới.

PV: Cơ sở nào để Viettel đặt ra mục tiêu như vậy, thưa đồng chí?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Về mục tiêu tự chủ trong nghiên cứu sản xuất một số dòng vũ khí, khí tài công nghệ cao chiến lược: Thứ nhất, nền tảng là vị thế đất nước không ngừng được nâng cao, công cuộc phát triển đạt được các thành tựu mới. Thứ hai, sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, quyết liệt của Đảng, Chính phủ, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về phát triển CNQP trên cơ sở đẩy mạnh đổi mới sáng tạo. Thứ ba, Viettel đã đạt được những thành công nhất định trong tự chủ nghiên cứu, phát triển công nghệ nền, công nghệ lõi phục vụ sản xuất quy mô công nghiệp một số dòng VKTBKT công nghệ cao chiến lược. Thứ tư, như tôi đã nói ở trên, Viettel có nguồn nhân lực nghiên cứu, sản xuất chất lượng cao, cơ sở hạ tầng đồng bộ hiện đại để có thể triển khai toàn trình và đi đến đích cuối cùng trong nghiên cứu, sản xuất sản phẩm CNQP công nghệ cao.

Về mục tiêu đạt vị thế trên thế giới, Viettel có một số thuận lợi để thực hiện, đó là: Hiện nay, Viettel được tin tưởng giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, cung cấp sản phẩm CNQP công nghệ cao cho Quân đội. Đồng thời, Viettel cũng từng bước áp dụng công nghệ lưỡng dụng nhằm cung cấp các sản phẩm cho thị trường dân sự. Đây là cơ hội rất lớn để Viettel tích lũy nguồn nhân lực, tài chính, công nghệ tạo ra nền tảng vững chắc để vươn ra quốc tế.

PV: Xin đồng chí cho biết quan điểm của Viettel đối với nghiên cứu, sản xuất sản phẩm lưỡng dụng, kết hợp kinh tế với quốc phòng và quốc phòng với kinh tế?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Thời đại hiện nay, các công nghệ mới nhất, công nghệ cao nhất luôn có thể được dùng chung cho cả dân sự và quân sự nên các tập đoàn CNQP trên thế giới tăng cường phát triển sản phẩm lưỡng dụng, kết hợp kinh tế với quốc phòng và quốc phòng với kinh tế. Viettel xác định, phát triển sản phẩm lưỡng dụng là xu hướng tất yếu và cũng là hướng đi chủ đạo của Tập đoàn hiện nay cũng như trong tương lai. Qua đó, góp phần thực hiện định hướng, chỉ đạo của Bộ Chính trị trong phát triển CNQP theo hướng lưỡng dụng, hiện đại, gắn kết chặt chẽ và trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia.

PV: Vậy, cách làm của Viettel đối với vấn đề trên như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến: Để nghiên cứu, sản xuất sản phẩm lưỡng dụng, kết hợp kinh tế với quốc phòng và quốc phòng với kinh tế, Viettel tập trung vào các giải pháp sau:

Thứ nhất, tạo môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, thu hút và phát huy khả năng của đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học giỏi từ các trường trong và ngoài nước để nghiên cứu phát triển các công nghệ và sản phẩm lưỡng dụng. Đó là cách phát triển nguồn lực nhanh và hiệu quả nhất, đáp ứng cả phát triển kinh tế và bảo vệ Tổ quốc, chúng ta cần phát huy triệt để.

Thứ hai, tiếp tục đề xuất và sẵn sàng nhận các nhiệm vụ mới, khó của Chính phủ và Bộ Quốc phòng giao (công nghệ bán dẫn, năng lượng tái tạo) là động lực phát triển bền vững về năng lực nghiên cứu phát triển lưỡng dụng.

Thứ ba, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm công nghệ cao trong lĩnh vực dân sự, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu về công nghệ cao và xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm dân sự, quân sự để nâng tầm thương hiệu và hiệu quả kinh tế.

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

SƠN BÌNH (Thực hiện)