(CNQP&KT) - Một trong hai nhiệm vụ quan trọng của Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp quốc phòng (GAET) là hoạt động thương mại quân sự (TMQS). Những năm qua, GAET đã chủ động tham mưu, đề xuất kịp thời, chính xác với Bộ Quốc phòng, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) để tiếp cận, lựa chọn các đối tác uy tín trên thế giới, góp phần hiện đại hoá Quân đội và ngành CNQP.

Trong chuyên mục “Gặp gỡ - Đối thoại” Số Đặc biệt năm 2018, Tạp chí CNQP&Kinh tế giới thiệu cuộc trao đổi giữa đại diện Ban biên tập với Thượng tá Phan Tiến Thọ, Tổng giám đốc GAET, xoay quanh hoạt động TMQS, giúp bạn đọc có góc nhìn rộng mở hơn về lĩnh vực đặc thù này.

Thượng tá Phan Tiến Thọ, Tổng giám đốc Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật CNQP.

DẤU ẤN TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI QUÂN SỰ

Phóng viên (PV):Thưa đồng chí Tổng giám đốc, thương mại quân sự là hoạt động có tính đặc thù và không phải ai cũng tỏ tường về lĩnh vực này, kể cả người đang công tác trong lực lượng vũ trang. Vậy, đồng chí có thể nói rõ hơn về TMQS - một hoạt động chủ đạo trong chức năng, nhiệm vụ của GAET?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Trước hết, xin cảm ơn Tạp chí CNQP&Kinh tế đã cho tôi cơ hội được chia sẻ, giãi bày để mọi người hiểu hơn về một lĩnh vực có tính đặc thù trong lực lượng vũ trang nói chung và ngành CNQP nói riêng.

Trở lại với câu hỏi mà các nhà báo vừa nêu, tôi có thể nói vắn tắt như sau: Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật CNQP (tên giao dịch quốc tế là GAET) là doanh nghiệp quốc phòng - an ninh trực thuộc Bộ Quốc phòng, hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, với 33 ngành nghề kinh doanh, trong đó, tập trung vào 2 nhiệm vụ trọng tâm là hoạt động TMQS và kinh doanh, cung ứng vật liệu nổ công nghiệp. Đối với hoạt động TMQS, GAET tập trung vào 3 lĩnh vực chính, đó là: Thực hiện mua sắm trang, thiết bị mới, hiện đại phục vụ cho Quân đội huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; Chuyển giao công nghệ, sửa chữa, cải tiến, nâng cấp vũ khí, trang bị và khí tài quân sự; Hoạt động xuất khẩu các sản phẩm CNQP do Việt Nam sản xuất.

Tôi cũng xin được nói rõ hơn, đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, GAET là đơn vị tư vấn nhận chuyển giao công nghệ, kỹ thuật hiện đại từ nước ngoài nhằm thay thế các dây chuyền công nghệ, máy móc, thiết bị kỹ thuật lạc hậu, góp phần đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa dây chuyền sản xuất quốc phòng trong các nhà máy thuộc Tổng cục CNQP.

PV: Vậy, yêu cầu và thách thức gì đặt ra đối với GAET trong hoạt động TMQS thời gian qua, thưa đồng chí? 

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Hoạt động TMQS của GAET mang tính chất đặc thù, đại đa số các dự án do GAET triển khai thực hiện là hợp đồng ủy thác. Điều này có nghĩa, GAET là cầu nối trung gian của chủ đầu tư và tìm kiếm, lựa chọn các đối tác trên thế giới có trang, thiết bị, vũ khí, khí tài, công nghệ tiên tiến phù hợp, đáp ứng tối đa yêu cầu của chủ đầu tư. Do vậy, yêu cầu đặt ra đối với GAET là phải nắm vững chủ trương, định hướng của Bộ Quốc phòng trong việc phát triển tiềm lực quốc phòng Việt Nam; am hiểu thông lệ và pháp luật Quốc tế, đồng thời, tích cực, chủ động tìm hiểu nhu cầu của các quân, binh chủng trong toàn quân, kịp thời nắm bắt thời cơ để tiến hành hoạt động TMQS. Như vậy, GAET phải tự thân, chủ động trong việc nắm bắt thời cơ. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận thấu đáo rằng: TMQS không phải là hoạt động thương mại kinh tế đơn thuần, mà là hoạt động có ý nghĩa chính trị đặc biệt, đó là trang bị vũ khí, khí tài quân sự trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ xa. Để thực hiện tốt mục tiêu này, yêu cầu đặc biệt quan trọng và cũng là thách thức đối với GAET đó là việc tìm kiếm, lựa chọn đối tác tiềm năng, uy tín trên thế giới trong lĩnh vực TMQS. Đây chính là khâu then chốt quyết định đến chất lượng của trang, thiết bị, vũ khí, khí tài, dây chuyền công nghệ, trình độ quản lý sau này; đồng thời phải đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế và nghệ thuật quân sự Việt Nam.

PV:Điều gì mà GAET đề cao trong hoạt động TMQS?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Để thực hiện tốt hoạt động TMQS, GAET luôn đề cao chữ “Tín” trong phương châm hoạt động và phát huy yếu tố con người. Chúng tôi coi đây là nguồn lực căn bản có ý nghĩa quyết định làm nên giá trị thương hiệu GAET nói chung và sự thành công của hoạt động TMQS nói riêng.

PV: Tôi nghĩ, nguồn nhân lực trong lĩnh vực TMQS có những yêu cầu riêng và thậm chí là cao hơn những ngành khác, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Đúng vậy! Hoạt động trong lĩnh vực TMQS đòi hỏi cán bộ phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, giỏi ngoại ngữ và kiến thức khoa học quân sự. Chúng tôi tự hào vì đã có nguồn nhân lực chất lượng cao - đó là đội ngũ trẻ, năng động, sáng tạo, có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, thông thạo ngoại ngữ, có bản lĩnh, kinh nghiệm và năng lực làm việc trong môi trường quốc tế. Đây chính là yếu tố có tính chất quyết định, tạo nên thế mạnh cạnh tranh của GAET trong hoạt động TMQS.

PV: Hiệu quả hoạt động TMQS của Việt Nam thời gian qua được thể hiện như thế nào và dấu ấn GAET trong kết quả chung đó, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Trong những năm qua, hoạt động TMQS của Việt Nam có những bước tiến quan trọng, góp phần rút ngắn quá trình hiện đại hóa Quân đội, tăng cường sức mạnh quân sự và tiềm lực quốc phòng, là cơ sở để bảo vệ Tổ quốc từ xa, tạo điều kiện để đất nước ngày càng phát triển bền vững.

Để làm nên thành công chung đó, GAET đã ghi dấu ấn đặc biệt của mình trong lĩnh vực TMQS. Đó là chú trọng công tác tìm kiếm phát triển thị trường, chủ động và tham mưu có hiệu quả giúp Thủ trưởng Bộ Quốc phòng trong việc lựa chọn đối tác nước ngoài, đặc biệt là những nước có tiềm năng phát triển, có trình độ khoa học kỹ thuật tiên tiến, hiện đại trên thế giới nhằm đáp ứng yêu cầu của các chủ đầu tư, điều kiện thực tiễn của Việt Nam cũng như nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trong những năm qua, GAET đã thực hiện xuất sắc các dự án trọng điểm, quan trọng, có ý nghĩa lớn về mặt chính trị và góp phần nâng cao sức chiến đấu của Quân đội; đồng thời hoàn thành tốt nhiệm vụ đảm bảo vật tư, trang thiết bị phục vụ cho sản xuất, dự trữ, nghiên cứu chế thử của Tổng cục CNQP và các nhà máy quốc phòng do Thủ trưởng Bộ Quốc phòng giao. Đặc biệt, hiện nay, GAET là đơn vị tiên phong, đi đầu trong việc nhận chuyển giao công nghệ và thực hiện thành công hoạt động xuất khẩu các mặt hàng quốc phòng và các sản phẩm khác do Tổng cục CNQP sản xuất theo đúng chủ trương, định hướng trọng điểm, lâu dài của Bộ Quốc phòng. GAET đã chủ động tiếp cận các đối tác trên thế giới để giới thiệu và bước đầu ký kết thực hiện một số đơn hàng xuất khẩu sản phẩm do các nhà máy CNQP sản xuất...

MẮT XÍCH QUAN TRỌNG CỦA NGÀNH CNQP

PV: Thưa đồng chí Tổng giám đốc, việc GAET được điều chuyển từ Tổng cục CNQP lên trực thuộc Bộ Quốc phòng đánh dấu bước phát triển mới của GAET. Nhưng tôi nghĩ, GAET đã, đang và sẽ tiếp tục là mắt xích quan trọng trong đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển ngành CNQP?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Đúng thế! Ngày 28/4/2017, Bộ Quốc phòng ra quyết định điều chuyển Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật CNQP từ Tổng cục CNQP lên trực thuộc Bộ Quốc phòng.Đây là bước ngoặt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đánh dấu bước phát triển mới của GAET. Song, với bề dày truyền thống 56 năm xây dựng, trưởng thành, trong đó có tới gần 30 năm, GAET được nuôi dưỡng, phát triển từ “cái nôi” Tổng cục CNQP, thì GAET đã, đang và luôn là một mắt xích quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển ngành CNQP. Tôi có thể khẳng định: GAET luôn là một thành viên tích cực, có trách nhiệm và nỗ lực hết mình vì sự phát triển lớn mạnh của ngành CNQP Việt Nam. Đây cũng chính là nguyện vọng của mọi thế hệ cán bộ, công nhân viên và người lao động GAET đã được gắn bó và trưởng thành từ ngành Quân giới Việt Nam - CNQP Anh hùng.

PV:GAET giữ vai trò là cầu nối giữa các đơn vị sản xuất của Tổng cục CNQP với khách hàng trong và ngoài nước, tuy nhiên, để các doanh nghiệp của Tổng cục chủ động hơn trong công tác xúc tiến thương mại, đồng chí có đề xuất gì?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, đối với mọi đơn vị thực hiện nhiệm vụ sản xuất hay kinh doanh thì yếu tố đặc biệt quan trọng đó là phải nhạy bén tìm hiểu nhu cầu thị trường, tích cực, chủ động nắm bắt thời cơ. Từ đó tạo ra sản phẩm có chất lượng đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi khắt khe của thị trường.Để làm được như vậy, trước tiên phải đổi mới tư duy, cách nghĩ và cách làm mang tính hội nhập.Thay vì tâm lý chờ đợi và cung cấp những sản phẩm mình đang có, chúng ta cần chủ động tiếp cận, tìm hiểu, đáp ứng yêu cầu mà thị trường đang cần và hướng tới.

Lẽ dĩ nhiên, “cái gốc” để hoạt động xúc tiến thương mại đạt hiệu quả chính là các nhà máy CNQP phải thực hiện đúng tiến độ giao hàng; giá thành hợp lý, đủ sức cạnh tranh, và nhất là chất lượng, sự ổn định của sản phẩm phải ngày càng được nâng cao.

PV:Ngành CNQP Việt Nam đang hướng tới việc xuất khẩu sản phẩm quốc phòng, GAET có giải pháp gì để hiện thực hóa hoạt động xuất khẩu và duy trì, phát triển bền vững?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Đây là lĩnh vực mới mà GAET đang là đơn vị tiên phong trong triển khai thực hiện. Vừa rồi, GAET đã xúc tiến được những đơn hàng xuất khẩu đầu tiên do các nhà máy của Tổng cục CNQP sản xuất. Đây là thành công bước đầu trong quá trình hiện thực hóa chủ trương, định hướng của Bộ Quốc phòng đối với hoạt động xuất khẩu sản phẩm quốc phòng. Để duy trì và phát triển bền vững thế mạnh này, GAET đã tích cực, chủ động trong việc tìm hiểu nhu cầu thị trường, tiếp cận đối tác, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động quảng bá, xuất khẩu hàng quốc phòng.

Như tôi đã đề cập, dù ở bất cứ thời kỳ nào, GAET vẫn luôn xác định Tổng cục CNQP là ngôi nhà của mình, và Tổng công ty cam kết sẽ thực hiện một cách có trách nhiệm đối với tất cả các hoạt động sản xuất, kinh doanh của các nhà máy CNQP, thúc đẩy phát triển nghiên cứu, tìm ra những biện pháp mới nhất, sớm nhất và nỗ lực cao nhất để xuất khẩu ra thế giới sản phẩm do ngành  CNQP Việt Nam sản xuất.

Với uy tín và giá trị thương hiệu đã được khẳng định, Tổng công ty đã tạo được niềm tin chiến lược với các đối tác, bạn hàng quốc tế.GAET xác định đây là hoạt động có ý nghĩa chính trị quan trọng thể hiện năng lực quốc phòng Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.

PV:Vậy, đâu là thước đo năng lực sản xuất của CNQP Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: (Cười). Đây là một câu hỏi khó! Thú thật, tôi đã tham gia nhiều cuộc triển lãm vũ khí quốc tế, điều khiến tôi rất tâm tư là trong khi một số nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan… đều có sản phẩm quốc phòng tham gia trưng bày, thì Việt Nam vẫn chưa có. Vì vậy, thẳng thắn mà nói, đối với sản phẩm CNQP Việt Nam tại thị trường khu vực và thế giới, có lẽ chúng ta mới đang ở vị trí… xuất phát!

PV:Để việc xuất khẩu sản phẩm quốc phòng được thuận lợi, theo đồng chí, cần những yếu tố gì?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Bằng kinh nghiệm đã tích lũy trong thực tiễn hoạt động TMQS những năm qua, tôi cho rằng, để đưa sản phẩm CNQP Việt Nam ra thị trường khu vực và thế giới, trước hết, cần có chủ trương, chính sách, cơ chế đặc biệt cho lĩnh vực xuất khẩu hàng quốc phòng. Mặt khác, Bộ Quốc phòng chỉ đạo Tổng cục CNQP và các nhà máy quốc phòng sớm có các catalog giới thiệu, quảng bá sản phẩm, kể cả chuẩn bị sẵn báo giá, thời hạn giao hàng… Và khi đã đạt được thỏa thuận thì các quy trình phê duyệt hợp đồng xuất khẩu phải nhanh chóng, thông thoáng. Đặc biệt, một yếu tố then chốt là các nhà máy quốc phòng cần không ngừng cải tiến dây chuyền, công nghệ, mẫu mã sản phẩm và trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân, từ đó nâng cao chất lượng và tăng sức cạnh tranh của các sản phẩm do CNQP Việt Nam sản xuất.

 

Dây chuyền sản xuất súng bộ binh thế hệ mới của Nhà máy Z111 là dự án chuyển giao công nghệ do GAET thực hiện thành công.   Ảnh: PHẠM CHUNG

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

PV:Trong tiến trình cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, GAET có chủ trương, giải pháp gì để tiếp tục phát triển?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Thực hiện Nghị quyết số 425-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Tổng công ty đã kịp thời ra Nghị quyết số 379-NQ/ĐU ngày 7/12/2017 về việc sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động các cơ quan, đơn vị trong Tổng Công ty đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Từ đó, hoạch định lại chiến lược, phương hướng sản xuất, kinh doanh; cơ cấu lại ngành nghề, sắp xếp, kiện toàn lại các cơ quan, đơn vị trực thuộc; đầu tư trang, thiết bị máy móc; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phù hợp với điều kiện mới của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

Trong Chiến lược phát triển đến năm 2020 và định hướng năm 2025, GAET đặt ra mục tiêu xây dựng Tổng công ty với quy mô lớn và thương hiệu cạnh tranh mạnh, cả trong và ngoài Quân đội. Trong đó, GAET thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp sau: Tập trung phát triển hoạt động TMQS và kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp; đẩy mạnh các ngành nghề kinh doanh có lợi thế và khả năng cạnh tranh trên thị trường, lược bớt những ngành nghề kinh doanh không có lợi thế; quyết liệt trong công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp theo hướng rút gọn các cơ quan, đơn vị trực thuộc hoạt động không hiệu quả, gắn với điều chỉnh tổ chức, lực lượng trong đơn vị; nghiên cứu sáp nhập, cơ cấu lại các đơn vị có cùng chức năng, ngành nghề nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, tập trung, bảo đảm vốn đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh. Tổng công ty trực tiếp điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh, đồng thời thực hiện nhiệm vụ dẫn dắt, định hướng và kiểm soát chặt chẽ các đơn vị thành viên thông qua chiến lược kinh doanh, tài chính, nhân sự chủ chốt, đầu tư, đào tạo, cải tiến công nghệ. Các đơn vị thành viên được tổ chức tinh gọn và có sự liên kết chặt chẽ để cùng tạo ra chuỗi giá trị sản phẩm.

PV:Riêng với hoạt động TMQS, định hướng trong thời gian tới của GAET là gì, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Định hướng phát triển trong hoạt động TMQS thời gian tới của GAET được xác định bằng phương châm “Xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững”. Theo đó, GAET chú trọng đến một số lĩnh vực thế mạnh, như: Quan tâm đến các mặt hàng mang tính lưỡng dụng, vừa đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng, vừa phục vụ nền kinh tế dân sinh nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh; tích cực, chủ động tìm tạo thị trường xuất khẩu cho các sản phẩm do ngành CNQP Việt Nam sản xuất; đẩy mạnh hội nhập kinh tế tri thức thông qua hoạt động chuyển giao dây chuyền công nghệ hiện đại trên thế giới; đồng thời có chính sách thu hút người tài trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

PV:Hiện nay hành lang pháp lý về xuất khẩu vũ khí đã thông thoáng chưa hay còn vướng vấn đề gì, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Hiện nay, văn bản pháp lý cao nhất mà chúng tôi đang tuân thủ là Thông tư số 288/2017/TT-BQP của Bộ Quốc phòng, ban hành năm 2017. Trong văn bản này, các cơ chế cho việc xuất khẩu cơ bản đã được quy định rõ, nhưng việc áp dụng ở một số trường hợp cụ thể vẫn gặp phải những vướng mắc nhất định. Theo tôi, về mặt pháp quy, Bộ Quốc phòng nên áp dụng cơ chế đặc thù đối với GAET và các nhà máy khi tiếp xúc với đối tác nước ngoài, hoặc có cơ chế đặc biệt trong quá trình thẩm định các đơn hàng xuất khẩu...

PV:Xin được hỏi một câu mang tính cá nhân, trong sự phát triển của GAET, vai trò của “thủ lĩnh” được thể hiện như thế nào, thưa đồng chí?

Tổng giám đốc Phan Tiến Thọ: Tôi nghĩ rằng, thành tựu mà GAET đạt được trong quá trình xây dựng và phát triển không đến từ một cá nhân nào, mà là sự đóng góp công sức của lớp lớp thế hệ cán bộ, công nhân viên, người lao động qua các thời kỳ. Chính tinh thần đoàn kết và sức mạnh tập thể đã giúp GAET vượt qua mọi khó khăn, thách thức. Bản thân tôi cũng như bất cứ ai, dù ở vị trí công tác nào cũng phải luôn nỗ lực cống hiến, làm việc với tinh thần và trách nhiệm cao nhất cho những chặng đường phát triển tiếp theo của GAET. Trên nền tảng truyền thống được kế thừa, vốn tri thức và kinh nghiệm thực tiễn, chúng tôi cần có tư duy mới, nhãn quan mới, cách làm mới; luôn năng động, sáng tạo, chung sức đồng lòng vì sự phát triển của ngành CNQP, Quân đội và đất nước trong thời kỳ mới.

PV:Xin cảm ơn đồng chí Tổng giám đốc!

HÙNG LÊ- LAM THU (thực hiện)