CNQP&KT - Trong những năm qua, thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Viện Thiết kế tàu quân sự đã phát huy tốt vai trò, có nhiều nỗ lực nâng cao năng lực thiết kế tàu quân sự, góp phần nâng cao hiệu quả của các dự án đóng tàu quân sự trong toàn quân.

Viện Thiết kế tàu quân sự được thành lập ngày 30/3/2009, là cơ sở nghiên cứu, thiết kế đầu ngành trong lĩnh vực đóng tàu quân sự. Viện có 3 nhiệm vụ chính là: Thiết kế đóng mới và cải hoán tàu quân sự, tàu và phương tiện thủy phục vụ nhu cầu dân sinh và xuất khẩu; nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực đóng tàu; tham mưu cho Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP), Bộ Quốc phòng về quản lý nhà nước trong đóng tàu quân sự. Từ khi thành lập đến nay, Viện luôn chủ động trong việc tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; chú trọng tiếp nhận chuyển giao công nghệ thiết kế, đóng tàu quân sự từ nước ngoài; thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học theo hướng chuyên sâu, làm chủ các phương pháp tính toán, các phần mềm thiết kế tàu... Chính vì vậy, đến nay, Viện đã có đội ngũ cán bộ, nghiên cứu viên được đào tạo bài bản, chủ yếu từ nước ngoài (chiếm khoảng 50%), như Liên bang Nga, Ucraina, trong đó có nhiều tiến sĩ, thạc sĩ; đội ngũ cán bộ chuyên môn của Viện đã và đang làm chủ các phần mềm chuyên dụng thiết kế tàu, như: AVEVA Marine, FINE Marine, Maxsurf, Rhinoceros, NavCad, ProPcad.

Viện đã đạt được nhiều kết quả trong thực hiện các nhiệm vụ được giao, đặc biệt là trong công tác thiết kế. Trong đó, đã thực hiện thiết kế đóng mới, cải hoán, hiện đại hóa hơn 20 gam tàu (10 gam đã hoàn thành đóng mới, cải hoán đưa vào sử dụng; 7 gam đã được phê duyệt thiết kế, đang triển khai thi công đóng mới), với tổng số hơn 90 tàu, trang bị cho các đơn vị trong và ngoài Quân đội. Các sản phẩm do Viện thiết kế đều được chủ đầu tư, đơn vị thi công và đơn vị sử dụng đánh giá cao.

Để nâng cao năng lực thiết kế tàu, đặc biệt là thiết kế  tàu chiến, Đảng ủy, chỉ huy Viện Thiết kế tàu quân sự xác định tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, muốn thiết kế được tàu chiến phải có đội ngũ cán bộ thiết kế giỏi và đào tạo được các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực này. Vì vậy, Viện xác định phải tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ về công tác cán bộ, nhất là cán bộ làm công tác thiết kế, từ khâu xác định nhu cầu, cơ cấu cán bộ, tìm nguồn bổ sung, luân chuyển; đào tạo các kiến thức, kỹ năng còn thiếu đến xây dựng môi trường làm việc, giao nội dung nghiên cứu; lựa chọn một số cán bộ có năng lực và phẩm chất nổi bật để có kế hoạch đào tạo, sử dụng; có chế độ đãi ngộ phù hợp, định hướng thành các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thiết kế tàu chiến.

Hai là, hoàn thiện, cải tiến quy trình, phương pháp tổ chức công tác thiết kế với mục tiêu giảm thiểu tối đa sự chồng chéo hoặc bỏ sót nội dung giữa các cá nhân, các ngành cùng tham gia thiết kế một sản phẩm. Từng bước tiếp cận, khai thác và ứng dụng mạnh mẽ những giải pháp công nghệ mới vào thiết kế tàu.

Ba là, gắn chặt công tác nghiên cứu khoa học với công tác thiết kế. Xác định rõ các nút thắt, các điểm mấu chốt về mặt khoa học - công nghệ phải giải quyết khi thiết kế tàu chiến. Đề nghị cấp trên cho mở mới các đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học theo hướng thực chất, kịp thời, toàn diện. Đồng thời, lựa chọn, giao nhiệm vụ, xây dựng cơ chế chính sách đãi ngộ hợp lý để có được một số cán bộ đầu ngành trong lĩnh vực thiết kế tàu làm nòng cốt dẫn dắt, định hướng và giải quyết các nút thắt về chuyên môn. Xây dựng lộ trình phù hợp nhằm từng bước nâng cao năng lực thiết kế lắp đặt, tích hợp vũ khí, khí tài trên tàu chiến.

Bốn là, mở rộng giao lưu, liên kết, trao đổi thông tin chuyên môn với các cơ sở nghiên cứu thiết kế trong và ngoài nước để cập nhật kịp thời thông tin, kiến thức, ý tưởng mới trong lĩnh vực thiết kế tàu nói chung và tàu chiến nói riêng. Đặc biệt là tiếp cận, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong thiết kế tàu quân sự ở những quốc gia có nền công nghiệp đóng tàu phát triển, như: Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Năm là, tham gia tối đa vào các công đoạn đóng mới tàu quân sự từ khâu đề xuất ý tưởng, tính năng chiến - kỹ thuật, cấu hình, lập thiết kế kỹ thuật - tổng dự toán, thiết kế thi công, giám sát thi công, biên soạn tài liệu kỹ thuật sử dụng và bảo dưỡng kỹ thuật, tổng kết, đánh giá ưu nhược điểm của tàu sau khi đưa vào khai thác thực tế... để hiểu sâu và đề xuất các giải pháp tối ưu hóa về thiết kế từng gam tàu quân sự.

Sáu là, xây dựng và củng cố lòng tin của các chủ đầu tư, cơ quan quản lý, đơn vị sử dụng tàu qua từng sản phẩm thiết kế, từng công việc được giao cụ thể. Lấy chất lượng sản phẩm làm thước đo trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, kỹ sư trong Viện, qua đó từng bước xây dựng thương hiệu của một viện nghiên cứu tàu quân sự có uy tín.

Phát huy những kết quả đã đạt được, cùng với sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện của Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Thủ trưởng Tổng cục CNQP và các cơ quan chức năng; sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị chủ đầu tư, các nhà máy đóng tàu, Viện Thiết kế tàu quân sự sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa để có những bước phát triển vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, khẳng định vị thế đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu thiết kế tàu quân sự.

Thượng tá, TS. PHẠM QUANG CHIẾN

Viện trưởng Viện Thiết kế tàu quân sự